17 września 2018 r. odbyło się Podkarpackie Forum na Rzecz osób                                    z niepełnosprawnością. Miejscem obrad była Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania    w Rzeszowie.

Spotkanie zostało skierowane do osób z niepełnosprawnością oraz organizacji i instytucji działających na ich rzecz. Celem Forum, oprócz przekazu wiedzy, była wymiana dobrych praktyk, doświadczeń oraz efektów podejmowanych działań. Połączenie kwestii wykładowych z praktycznymi zaproponowały organizacje pozarządowe, chcąc aktywnie współtworzyć Forum.

Fotorelacja z Forum

Panel pierwszy, zatytułowany: Działania na rzecz osób z niepełnosprawnością,

który został poprowadzony przez Regionalnego Rzecznika ZUS Wojciecha Dyląga, rozpoczął się od oficjalnych powitań ze strony organizatorów Forum – dr Wergilusza Gołąbka – Rektora WSIiZ, Barbary Owsiak – Wicedyrektora Gabinetu Prezesa ZUS, Niny Putyło– Zastępcy Dyrektora Oddziału w Rzeszowie.

W pierwszym wystąpieniu zabrała głos wojewoda podkarpacki EWA LENIART. Wystąpienie „Kompleksowe wsparcie rządu dla rodzin z osobami niepełnosprawnymi” przybliżyło politykę społeczną realizowaną przez rząd RP. Działania służące poprawie funkcjonowania osób z niepełnosprawnością to m.in. zwiększenie dofinansowania udziału w warsztatach terapii zajęciowej, dostępu do środowiskowych domów samopomocy oraz realizowany program „Za życiem”. Kolejne działania rządu będą się opierały na trzech filarach: Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, pakiet społecznej odpowiedzialności oraz „Dostępność plus”. W wystąpieniu omówiono również formy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin w ramach systemu pomocy społecznej.

W prezentacji „ZUS na rzecz osób z niepełnosprawnością” przedstawicielka
rzeszowskiego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych  DOROTA KIJOWSKA, omówiła działania ZUS związane z usuwaniem barier budowlanych, rehabilitacją leczniczą, dostosowywaniem stanowisk pracy oraz współpracy z organizacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych. Przedstawiono działania prewencyjne, czyli zmierzające do poprawy zdrowia oraz wykaz ośrodków współpracujących w tej materii z ZUS. Na zakończenie przedstawiono funkcje Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

MACIEJ SZYMAŃSKI z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przedstawił „Formy wsparcia kierowane do osób niepełnosprawnych i ich otoczenia za pośrednictwem PFRON”. W wystąpieniu omówiono realizację zadań Oddziału Podkarpackiego PFRON oraz typy projektów realizowane na terenie województwa. Wśród nich znajdują się: Partnerstwo dla osób z niepełnosprawnością, program pilotażowy Absolwent oraz Rehabilitacja 25 plus – program adresowany do podmiotów OREW i ORW. Na zakończenie wystąpienia Maciej Szymański omówił środki przeznaczone na Aktywny Samorząd.

Temat: „Rola Samorządu Województwa w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych” został przybliżony przez dyrektora Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzeszowie JERZEGO JĘCZMIENIONKĘ. Zadania realizowane przez ROPS to m.in: dofinansowanie kosztów tworzenia i działania Zakładów Aktywności Zawodowej (w woj,podkarpackim działa 12 ZAZ-ów, zatrudniając 603 osoby niepełnosprawne), dofinansowanie robót budowlanych obiektów służących rehabilitacji zawodowej i społecznej, opracowanie i realizacja Wojewódzkiego programu na rzecz wyrównywania szans osób niepełnosprawnych. Dyrektor Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzeszowie przypomniał również o III edycji konkursu „Podkarpacki Lider Ekonomii Społecznej” wspierający przedsiębiorstwa i podmioty ekonomii społecznej z woj. podkarpackiego, które aktywnie działają w obszarze ekonomii społecznej.

Z ramienia Narodowego Funduszu Zdrowia, RAFAŁ ŚLIŻ,  zapoznał zebranych z tematem: „Szczególne uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej przysługujące osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności do 1 lipca 2018 r.”. W wystąpieniu zostały omówione szczegóły uzyskiwania orzeczeń o znacznym stopniu niepełnosprawności dla dorosłych oraz dzieci do 16 r.ż. Omówiono także orzeczenia równoważne z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wśród uprawnień posiadania orzeczenia znajduje się: możliwość przyjścia bez skierowania na udzielenie świadczenia lekarskiego.

Następnie wystąpiły przedstawicielki Centralnego Instytutu Ochrony Pracy. O „Metodyce kompleksowej oceny zdolności do pracy do celów aktywizacji zawodowej
osób niepełnosprawnych” mówiła dr KATARZYNA HILDT-CIUPIŃSKA oraz KAROLINA PAWŁOWSKA-CYPRYSIAK. W wystąpieniu przedstawiono m.in. trudności osób  niepełnosprawnością narządu wzroku w korzystaniu z e-usług oraz portrety osób niepełnosprawnych korzystających z ICT.

Na zakończenie pierwszej części wystąpień PIOTR MALAWKO z  Instytut Transportu Samochodowego zreferował: „Innowacyjny system wsparcia mobilności osób z niepełnosprawnościami wdrażany na podstawie badań przeprowadzanych w Instytucie Transportu Samochodowego”. Na potrzeby badań przeprowadzanych w Instytucie Transportu Samochodowego powstało w 2015r. Centrum Usług Motoryzacyjnych dla Osób Niepełnosprawnych. W Instytucie nowe rozwiązania tworzone są we wsparciu z wynalazcami i kreatywnymi konstruktorami. Flota ITS to dziesięć przystosowanych pojazdów, które można w centrum testować oraz wypożyczać.

W przerwie Forum, na parkingu przed budynkiem Uczelni, dzięki Instytutowi Transportu Samochodowego w Warszawie, można było zapoznać się i wypróbować pojazdy profesjonalnie przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo.
Zaprezentowane urządzenia uwzględniały wszystkie aspekty mobilności osób z niepełnosprawnością.

Panel drugi p.n.: „Dobre praktyki – czyli porozmawiajmy” – poprowadziła: Jolanta Fień.

„Bezpieczna praca osób niepełnosprawnych” – „Niepełnosprawny na rynku pracy”, czyli tematy poruszone przez  SEBASTIANA WIATRA z Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHP, rozpoczęły się od przedstawienia przyjaciela pana Sebastiana – Piotra, osoby z niepełnosprawnością, która zainspirowała prelegenta do porównania ich różnych obszarów niepełnosprawności. Podczas wystąpienia omówiono wymagania dla miejsca pracy osoby niepełnosprawnej, których spełnienie sprawia, że osoba z niepełnosprawnością może uczyć się samodzielności i nie musi prosić innych o pomoc.

Portal Rampa – Pokonujemy bariery reprezentowany był przez: Beatę Miśków – redaktorkę portalu oraz Krystiana Nowaka – Rampowicza (podopiecznego portalu). Prezentacja portalu zrealizowana została w nowoczesny sposób, zarówno prowadząca jak i podopieczny wypowiadali się wspólnie, wzajemnie się uzupełniając. Portal Rampa wspiera osoby z niepełnosprawnością do podjęcia aktywności życiowej i społecznej. Motywuje do podjęcia aktywności zawodowej, wyjścia z domu, podjęcia rehabilitacji, edukacji. Oferuje przestrzeń do samodzielnego wypowiedzenia się osobom z niepełnosprawnością. Publikuje wypowiedzi oraz filmiki, w których Rampowicze (podopieczni) opowiadają o codziennym pokonywaniu barier; pracują, podróżują, realizują marzenia, wypełniają codzienne obowiązki. Wyemitowany został filmik, w którym przedstawiono społeczność multimedialną portalu Rampa, czyli Rampowiczów. Wszystkie filmiki dostępne są również na kanale YT do odwiedzenia, którego zachęcał bohater filmików Krystian Nowak. Opowiedział o własnej aktywności oraz współpracy z portalem Rampa. Prowadzący zaprosili uczestników do obejrzenia i przetestowania zaprezentowanej na forum rampy nastawnej, czyli urządzenia ułatwiającego pokonywanie stałych barier architektonicznych.

Portal prowadzi konkurs dla użytkowników portalu, w którym osoby z niepełnosprawnością mogą wygrać rampę nastawną wraz z montażem. Rampa nastawna to wynalazek prof. PRZ Sławomira Miechowicza, który sam jest osobą z niepełnosprawnością. Wyemitowany został filmik z udziałem Krystiana, który był inspiracją oraz zapoczątkował cały cykl filmów motywacyjnych. Krystian wypowiada w nim słynne zdanie: niepełnosprawność jest tylko w głowie nie ma jej w rękach i nogach.

„Model społecznego wsparcia osób z niepełnosprawnościami na przykładzie Centrum Usług Motoryzacyjnych dla Osób z Niepełnosprawnościami działającego przy Instytucie Transportu Samochodowego” – przedstawiła  BEATA STASIAK-CIEŚLAK z Instytutu Transportu Samochodowego. W ramach Centrum działa Ogólnopolski Punkt Informacji o Usługach Motoryzacyjnych, w którym osoby z niepełnosprawnością, ich rodziny, instruktorzy nauki jazdy, egzaminatorzy, lekarze orzecznicy, dealerzy pojazdów, adaptatorzy i inne zainteresowane osoby mogą uzyskać fachową informację dotyczącą wielu zagadnień związanych z mobilnością. Rozmawiano o działaniach związanych nie tylko z dostosowywaniem samochodów dla niepełnosprawnych kierowców, ale również o adaptacjach samochodów do przewozu niepełnosprawnych pasażerów. Prelegentka przedstawiła również w prezentacji kierowców z niepełnosprawnością, którym pomaga Instytut. Tomasz Janiszewski I Vice Prezydent Polskiej Federacji Głuchych przedstawił problemy dotyczące zdobywania prawa jazdy przez osoby niesłyszące.

Następną częścią  Forum była projekcja filmu prezentującego dobre praktyki podkarpackich organizacji pożytku publicznego na rzecz osób z niepełnosprawnością. Wśród bohaterów filmu znalazły się: Stowarzyszenie Na Rzecz Dzieci z Dysfunkcjami Rozwojowymi „Bruno”, Stowarzyszenie Reumatyków i ich sympatyków im. Hanki Żelichowskiej Koło Podkarpackie „Podaj dalej”, Polskie Towarzystwo Wspierania Warsztatów Terapii Zajęciowej „Most”, Fundacja Rudek dla Życia, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków –  Podkarpacki Oddział Wojewódzki, Podkarpackie Stowarzyszenie Głuchych, Stowarzyszenie „Rzeszowski Klub Amazonka”.

Ostatnią częścią Forum był „Hydepark” – warto rozmawiać,

czyli wymiana doświadczeń oraz wskazanie na efekty działań organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnością i uczestników Forum.

O działaniach Caritas Diecezji Rzeszowskiej opowiedział ksiądz Piotr Potyrała, który wzruszającą historią Piotrusia, podopiecznego Regionalnego Ośrodka  Rehabilitacyjno-Edukacyjny dla Dzieci i Młodzieży, poruszył serca zgromadzonych. Wspomniał również o projekcie „Sprzęt pomaga” dzięki któremu możliwe jest wypożyczanie sprzętu pielęgnacyjnego, rehabilitacyjnego i wspomagającego.

W imieniu Stowarzyszenia Reumatyków i ich sympatyków im. Hanki Żelichowskiej Koło Podkarpackie „Podaj dalej” wypowiedziała się Jolanta Fień. Zabrała również głos przedstawicielka Stowarzyszenia „Rzeszowski Klub Amazonka”.

O rzeszowskim Zakładzie Aktywności Zawodowej mówiła kierownik ZAZ-u Sylwia Brzezowska, o Fundacji Rudek dla Życia państwo Rudek,  wystąpili również przedstawiciele podkarpackiego oddziału Fundacji Aktywnej Rehabilitacji.

Beata Miśków z portalu Rampa – Pokonujemy bariery zaprosiła przedstawicieli wszystkich organizacji do współpracy i korzystania z portalu w celu szerzenia informacji na temat działań podkarpackich organizacji pozarządowych.

Uczestnicy Forum mogli w trakcie obrad zobaczyć i przetestować działanie wynalazku prof. Sławomira Miechowicza z Politechniki Rzeszowskiej – rampy nastawnej, tj. systemu ułatwiającego swobodne przemieszczanie się w miejscach, gdzie znajdują się bariery architektoniczne.

Wśród partnerów merytorycznymi Forum znalazły się: Podkarpacki Urząd Wojewódzki, Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB w Warszawie, Instytut Transportu Samochodowego, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Narodowy Fundusz Zdrowia, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHP oraz podkarpackie organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością.

Podkarpackie Zakłady Aktywności Zawodowej oraz Warsztaty Terapii Zajęciowej przygotowały wystawy produktów oraz prac artystycznych wykonanych przez podopiecznych. W trakcie trwania Forum można było również podziwiać jak powstają niektóre prace.

Wszystkie wystąpienia były tłumaczone na język migowy, co istotne, zadbano, by lektor języka migowego Julitta Tymczyszyn, była widoczna na dużym ekranie.