Studenci z niepełnosprawnością mogą się ubiegać o stypendia naukowe na takich samych zasadach jak każdy słuchacz wyższej uczelni.

Niepełnosprawni studenci i doktoranci otrzymują wsparcie finansowe od państwa w postaci stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych, które otrzymuje się po przedstawieniu orzeczenia o niepełnosprawności. Ale tak jak każdy żak mogą starać się o stypendium naukowe, które teraz zazwyczaj nosi nazwę stypendium rektora dla najlepszych studentów. Ponadto uczelnie wypłacają stypendia dla najlepszych doktorantów, czy też stypendia ministra za wybitne osiągnięcia – te świadczenia można otrzymać także na uczelni prywatnej, jeśli otrzymuje ona dotacje z budżetu państwa na pomoc dla studentów. Co ważne, szkoły wyższe premiują nie tylko osiągnięcia naukowe, ale także sportowe czy artystyczne. Pokazaniu studentom możliwości korzystania z tych instrumentów służy kampania „Nauka bez barier” Fundacji Neuron Plus.

Wracając do stypendiów naukowych, trzeba podkreślić, że są one wypłacane niezależnie od innych świadczeń, które pobiera student lub doktorant. Uczelnie mają natomiast dużą autonomię w ich przyznawaniu, tzn. same określają liczbę studentów, którym takie wsparcie jest wypłacane i wysokość środków, jakie co miesiąc otrzymują stypendyści. Bardzo często jest tak, że „premia za naukę” trafia do nie więcej niż 10% studentów na danym roku i kierunku, i  dopiero po przyjęciu wszystkich wniosków określana jest średnia ocen wymagana do uzyskania stypendium naukowego – w jednej uczelni może to być 4,0 zaś w innej 4,5 albo i  więcej . Także wysokość wsparcia jest zróżnicowana w zależności nie tylko od średniej ocen, ale i od uczelni. Na jednym uniwersytecie lub politechnice może to być od 200 do 600, a na innej maksymalna kwota stypendium to nawet 1000 i więcej złotych.

Ponieważ z reguły nie ma oddzielnej puli pieniędzy dla niepełnosprawnych słuchaczy na stypendia naukowe, to muszą oni spełnić takie same warunki jak inni studenci. Czyli bardzo dobrze się uczyć, mieć osiągniecia naukowe, co oznacza, że premiowana jest choćby aktywność w zespołach badawczych, do których zapraszani są najzdolniejsi studenci. Trzeba jednak zauważyć i to, że są w Polsce uczelnie, które mają programy wyrównywania szans i  stosują pewne preferencje przy ubieganiu się o stypendia naukowe dla osób z  niepełnosprawnością, czy dla mieszkańców małych miejscowości. Natomiast epidemia koronawirusa spowodowała, że w ramach wsparcia studentów rząd wydłużył możliwość otrzymywania stypendium naukowego także po odbyciu sześciu lat studiów.

Co więcej, uczelnie przyznają takie świadczenia nawet już studentom pierwszego rocznika, jeśli w szkole średniej mogły się pochwalić osiągnięciami np. w olimpiadach przedmiotowych lub interdyscyplinarnych. W ten sposób szkoły wyższe chcą przyciągnąć w swoje mury najzdolniejszych studentów, także jeśli są osobami niepełnosprawnymi.

Więcej na temat projektu można znaleźć na stronie: www.naukabezbarier.pl

Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą ,,DIALOG’’ w latach 2019-2020.