Osoby z niepełnosprawnością podobnie jak osoby pełnosprawne potrzebują niezależności – szczególnie tej finansowej. Pierwszym krokiem do jej uzyskania jest ukończenie studiów i zdobycie dobrego zawodu. Może to pomóc nie tylko w uniezależnieniu się od rodziny czy pomocy społecznej, ale przede wszystkim pozwolić uniknąć wykluczenia społecznego.
Wsparcie dla osób z niepełnosprawnością na studiach wyższych powinni stanowić pełnomocnicy rektorów ds. osób niepełnosprawnych. Niestety nie wszystkie uczelnie wyższe powołały do życia takie stanowiska, a czasem pełnomocnicy też nie zawsze dostatecznie wypełniają swoją rolę.
Ich kompetencje są bardzo szerokie, ale do najważniejszych zadań należy dbanie o prawa niepełnosprawnych studentów i doktorantów oraz żaków z chorobami przewlekłymi. Pełnomocnicy w swoich działaniach powinni więc koncentrować się na likwidacji barier na swoich uczelniach, które uniemożliwiają studentom z niepełnosprawnością kształcenie. Mowa tutaj zarówno o barierach architektonicznych, jak i technicznych czy mentalnych. Do tych ostatnich zalicza się np. walka ze stereotypami środowiska akademickiego w stosunku do niepełnosprawnych studentów i doktorantów.
Do kolejnych ważnych zadań pełnomocników należy także wsparcie osób z niepełnosprawnością w integracji z innymi studentami oraz pomoc w załatwianiu codziennych spraw na uczelni np. w kwestii stypendium czy innych programów pomocowych. Do zadań pełnomocników można też zaliczyć organizację szkoleń dotyczących podnoszenia kwalifikacji zawodowych czy poszukiwania pracy.
Aktywność pełnomocników ds. osób z niepełnosprawnością sprawia, że coraz więcej uczelni wpisuje się w tzw. ,,dobre praktyki’’ – podkreśla prof. dr hab. n. med. Janusz Kocki, Przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron Plus i wskazuje – Środowisko akademickie staje się coraz bardziej otwarte i przyjazne dla osób z niepełnosprawnością. Uczelnie umożliwiają niepełnosprawnym studentom dostęp do sprzętu audiowizualnego i Internetu czy organizują egzaminy w formie alternatywnej. Ponadto zachęcają też do współtworzenia środowiska akademickiego – udziału w różnych zajęciach dodatkowych czy władzach samorządowych uczelni.
Nad kształceniem osób z niepełnosprawnościami czuwa też Komisja ds. Wyrównywania Szans Edukacyjnych, której potrzebę utworzenia dostrzegła Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Do zadań komisji należy m.in. monitoring pracy uczelnianych pełnomocników ds. osób z niepełnosprawnościami. Niestety ich ocena nie jest bardzo dobra. Są bowiem uczelnie wyższe, gdzie widać wysokie standardy w zakresie warunków edukacji i życia w środowisku akademickim, jakie zapewniono studentom z niepełnosprawnością. Z drugiej strony istnieje też spora grupa uczelni, która zaniedbała te kwestie lub robi niewielkie postępy w tym obszarze.
Taka sytuacja ogranicza dostęp do edukacji, ponieważ niepełnosprawni kandydaci są często zmuszeni szukać uczelni daleko od swojego miejsca zamieszkania. To wpływa na wzrost kosztów kształcenia oraz pogarsza komfort studiowania. Czasami też powoduje, że osoby niepełnosprawne rezygnują ze zdobywania dyplomu.
Więcej na www.naukabezbarier.pl
Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą ,,DIALOG’’ w latach 2019-2020.
