Jesteś osobą z niepełnosprawnościami? Zawsze nosisz ze sobą dużo rzeczy? A czy masz w swoim portfelu legitymację osoby niepełnosprawnej? Z tego artykułu dowiesz się, jak wygląda legitymacja osoby niepełnosprawnej, jak ją zdobyć oraz jakie daje korzyści.
Czym jest legitymacja osoby niepełnosprawnej?
Legitymacja osoby niepełnosprawnej potwierdza status osoby niepełnosprawnej oraz prawo do korzystania z ulg i uprawnień przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych, m.in. do ulgowych lub bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji publicznej (pociągi, autobusy), bez konieczności okazywania orzeczenia.
Jak wygląda legitymacja osoby niepełnosprawnej?
Legitymacja wygląda trochę jak dowód osobisty. Te nowe, dwustronne plastikowe legitymacje wydawane są od 1 września 2017 r. Jeżeli posiadasz wcześniejszą wersję legitymacji (papierową), zachowuje ona swoją ważność i nie musisz wymieniać jej na nową.
Jakie dane znajdują się na legitymacji?
Biorąc do ręki legitymację, można zobaczyć imię i nazwisko posiadacza legitymacji, pesel, termin ważności legitymacji, organ wystawiający legitymację oraz numer legitymacji. Symbol przyczyny niepełnosprawności wpisuje się w legitymacji wyłącznie na wniosek osoby niepełnosprawnej.
Jak długo ważna jest legitymacja?
Legitymacja wydawana jest w Powiatowych lub Miejskich Zespołach do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. By ją otrzymać należy złożyć odpowiedni wniosek, wraz z 1 aktualnym zdjęciem i aktualnym orzeczeniem o niepełnosprawności do wglądu. Legitymacje wystawia się na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności, o stopniu niepełnosprawności lub o wskazaniach do ulg i uprawnień, z zastrzeżeniem, że okres ten nie może być dłuższy niż 5 lat – w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność oraz 10 lat – w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 60. roku życia.
Ulgi w komunikacji zbiorowej
Najczęściej legitymację przedstawia się w środkach komunikacji miejskiej, PKP i PKS. Jeżeli mówimy o komunikacji miejskiej, to ulgi różnią się w zależności od miasta lub przewoźnika. Dlatego najlepiej sprawdzać aktualne cenniki i regulaminy przewoźników. Należy pamiętać, że przy znacznym stopniu niepełnosprawności niezależnie od symbolu przyczyny niepełnosprawności ulga wynosi 49% w pociągach osobowych i 37% w pozostałych pociągach (np. pośpiesznych). Opiekun towarzyszący w podróży ma prawo do 95% ulgi. Osoba niewidoma ze znacznym stopniem niepełnosprawności (symbol 04-O) ma prawo do 93% zniżki w komunikacji osobowej oraz 51% zniżki w pozostałych pociągach (np. pośpiesznych). Dzieci i młodzież niepełnosprawna do ukończenia 24 roku życia oraz studenci do ukończenia 26 roku życia uprawnieni są do 78% ulgi w klasie 2 pociągów. Opiekun towarzyszący dziecku w podróży ma prawo do 78% ulgi (ulga dotyczy dzieci, obowiązuje tylko na trasach związanych z przejazdami w celach edukacyjno-leczniczo-rehabilitacyjnych). Należy pamiętać, że wszystkie ulgi obowiązują tylko w klasie 2 pociągów.
Ulgi w instytucjach kultury
Ulgi na legitymację osoby niepełnosprawnej obowiązują również w instytucjach kultury i sportu. W każdym muzeum państwowym po okazaniu legitymacji kupisz bilet ulgowy np. bilet dla osoby niepełnosprawnej w Muzeum Zamkowym w Malborku kosztuje 50 zł. Bilet bez ulgi kosztuje 70 zł. W Teatrze Muzycznym w Gdyni za bilet po okazaniu legitymacji zapłacisz ok. 140 zł. Bilet bez ulgi kosztuje ok. 170 zł. Jeszcze większe ulgi obowiązują w muzeach zagranicznych. Osoby z niepełno sprawnościami za darmo zwiedzą np. francuski Luwr i Wersal, włoską Galerię Uffizi i Muzeum Watykańskie. Jeżeli aktywnie uczestniczysz w życiu kulturalno-społecznym, koniecznie musisz mieć legitymację osoby niepełnosprawnej.
Czy legitymacja osoby niepełnosprawnej jest ważna za granicą?
Każdy kraj członkowski ma własny system orzecznictwa o niepełnosprawności i dokumentację. Dlatego jedynym uznawanym dokumentem uprawniającym do korzystania z uprawnień w krajach UE jest karta parkingowa. Na szczęście nowa legitymacja zawiera zapisy w języku angielskim i francuskim. Na tej podstawie można posługiwać się nią np. chcąc zakupić ulgowy bilet w instytucjach kultury (przetestowane osobiście). Komisja Europejska pracuje nad stworzeniem jednej, europejskiej karty osoby niepełnosprawnej dla obywateli UE. Efekty tej pracy mają być znane do końca tego roku.
Opracowanie: Małgorzata Muzyka; w ramach stażu w Portalu Rampa – Pokonujemy bariery
