Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu uruchomi w tym roku Centrum Badawczo-Wdrożeniowe Zaawansowanych Terapii Komórkowych. Laboratorium posłuży do wytwarzania leków stosowanych w terapii zaawansowanej m.in. glejowych komórek węchowych, które użyto do leczenia rdzenia kręgowego.
Prorektor ds. nauki Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu prof. Piotr Ponikowski na konferencji prasowej podkreślił, że centrum będzie służyć zarówno nauce, jak i komercjalizacji projektów wytworzonych przez naukowców oraz rozwijaniu badań klinicznych.
Prorektor poinformował, że centrum powstaje dzięki funduszom pochodzącym z programu „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” dotowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na potrzeby centrum pozyskano już prawie 12 mln zł, a potrzeba jeszcze kilku milionów, by rozpoczęło ono działanie. Laboratorium przechodzi ostatni etap wyposażania w specjalistyczny sprzęt.
Dr Wojciech Fortuna kierownik ds. wytwarzania w centrum przypomniał, że w 2012 roku w operacji leczenia przeciętego rdzenia kręgowego u Dariusza Fidyki użyto glejowych komórek węchowych, które przygotował Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu.
„Obecnie do kolejnej takiej operacji będziemy mogli takie komórki namnożyć w ciągu dwóch tygodni w naszym laboratorium. Uczelnia uzyskała już rejestrację glejowych komórek węchowych w Europejskiej Agencji Medycznej. Musimy jednak jeszcze odpowiednio doposażyć laboratorium, by dostać pozwolenie Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego. Przez te sześć lat przepisy unijne tak się zmieniają, że trudno nadążyć z wymaganiami formalnymi i sprzętowymi” – powiedział dr Fortuna.
Neurochirurg z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu dr hab. Paweł Tabakow przeprowadził operację przeszczepu glejowych komórek węchowych u Dariusza Fidyki, po którym to zabiegu pacjent odzyskał czucie w nogach i ograniczony zakres ruchu, m.in. jeździ rowerem, chodzi w ortezach.
„Mamy w projekcie +Wrocław Walk Again+ od zeszłego roku wytypowanego kolejnego pacjenta do drugiego takiego przeszczepu. Obawiam się, że procedury i wymagania unijnych urzędników mogą zniweczyć nasz wysiłek. Chciałbym do końca tego roku wyznaczyć datę operacji drugiego pacjenta. Na razie czekamy i stoimy w miejscu” – powiedział Tabakow.
Dr Tomasz Gębarowski koordynator ds. wdrażania zaawansowanych terapii komórkowych w centrum poinformował, że glejowe komórki węchowe, jako lek w terapii zaawansowanej uczelnia zarejestrowała w Europejskiej Agencji Medycznej (EMA) w czerwcu 2018 roku. Jest to pierwszy zarejestrowany produkt komórkowej terapii zaawansowanej na terenie Unii Europejskiej do leczenia przerwanego rdzenia kręgowego.
„Glejowe komórki węchowe są dla nas priorytetem, ale centrum daje możliwości prowadzenia wielu terapii także tych dotyczących onkologii czy stomatologii. Kolejnym celem może być np. medycyna regeneracyjna” – powiedział dr Gębarowski.
Wyjaśnił, że terapią zaawansowaną jest w myśl obecnych unijnych przepisów już przeszczepianie komórek w miejsce inne niż to, skąd zostały pobrane. „W myśl przepisów komórki są lekiem w tej terapii i jeśli chce się je przeszczepić a także podjąć się ich hodowli, to wymaga to osobnej rejestracji” – powiedział dr Gębarowski.
Kierownik centrum dr hab. Ewa Barg podkreśliła, że placówka zapewnia nie tylko zaplecze i usługi medyczne, ale również obsługę administracyjną, prawną, która jest niezwykle ważna np. w komercjalizacji badań. „Zainteresowanie lekarzy takimi terapiami jest ogromne, ale znajomość i świadomość procedur pozostaje niewielka” – powiedziała dr Barg.
PAP – Nauka w Polsce, Roman Skiba
