Dna moczanowa nazywana inaczej podagrą (gdy obejmuje duże palce u stóp) lub artretyzmem, to choroba, dla której specyficzne jest wyjątkowo gwałtowne i bolesne zapalenie stawów. Atakuje zazwyczaj staw śródstopno-paliczkowy, może mieć również postać guzków dnawych i kamieni nerkowych. Dnę moczanową wywołuje również podwyższony poziom kwasu moczowego, który, nie mając ujścia, krystalizuje się i odkłada w stawach, ścięgnach oraz otaczającej ich tkance. Zajęte miejsca robią się obrzęknięte, zaczerwienione i wyjątkowo bolesne.

Objawy i przebieg choroby:

Głównym objawem podagry są nawracające ataki zapalenia stawów (przeważnie tych u podstawy dużego palca), chociaż dna moczanowa często obejmuje również staw skokowy, palców, kolanowy czy nadgarstka. Powoduje to ostry ból, zmęczenie oraz wysoką temperaturę. Odpowiada za to gromadzący się w formie kryształów kwas moczowy w okolicy stawów. Napad dny moczanowej w obrębie zajętego stawu powoduje obrzęk, zaczerwienienie oraz ból. Jeżeli napad jest nieleczony, może trwać zarówno kilka godzin, jak i do tygodnia lub dwóch. Ból jest bardzo dotkliwy i uniemożliwia poruszanie się w przypadku zajęcia dużego palca stopy.

Dna moczanowa– leczenie:

W przypadku wystąpienia objawów choroby należy jak najszybciej zasięgnąć pomocy lekarza oraz rozpocząć przyjmowanie leków. Stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy lub kolchicyna. Ważną rolę pełnią leki przeciwbólowe, ponieważ ataki są bardzo bolesne, wywołują dreszcze i ogólny dyskomfort.

Dna moczanowa– przyczyny:

• zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia)                                           
• zła dieta ( spożywanie produktów bogatych w puryny powodujące powstawanie kwasu moczowego)                                                                                   
• spożywanie alkoholu,
• nadwaga oraz otyłość,
• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• choroba wieńcowa,
• zaburzenia gospodarki lipidowej

Dna moczanowa– zapobieganie:

Aby zapobiec nawrotom choroby jest niezbędna odpowiednia dieta. Niezbędne jest ograniczenie węglowodanów oraz tłuszczu.

Można tutaj wymienić kilka przykładowych produktów, których spożywanie należy ograniczyć:

• podroby oraz mięsa (wołowinę, wieprzowinę oraz dziczyznę)
• warzywa strączkowe,
• szpinak,
• ryby (sardynki oraz śledzie)
• grzyby,
• napoje takie jak kawa, herbata, kakao oraz piwo
• tłuste jedzenie

Produkty zalecane u osób chorych:

• chude mięso,
• jaja,
• chude mleko,
• produkty zbożowe, ryż,
• miód,
• warzywa i owoce,
• picie wody z cytryną

Aby zapobiegać dnie moczanowej zalecana jest aktywność fizyczna, pomaga też picie większej ilości wody. Ważne jest spożywanie regularnych 5 posiłków dziennie.

Podsumowanie i wnioski:

Na dnę moczanową choruje około 2% populacji, są to głównie mężczyźni oraz osoby starsze. Choroba występuje głównie jako zapalenie stawów. U kobiet dna występuje rzadziej i tylko po menopauzie, wyjątkiem są predyspozycje genetyczne. Choroba po upływie kilkunastu lat przekształca się w chorobę przewlekła, a objawy są lżejsze. Z czasem może powodować problemy z chrząstkami oraz stawami (zniekształcenie) co prowadzi do pogorszenia ich sprawności.

Zapalenie wielu stawów w dnie moczanowej można pomylić z RZS.

Po zakończonym leczeniu należy prowadzić zdrowy styl życia oraz stosować odpowiednią dietę. Należy monitorować ciśnienie tętnicze krwi, masę ciała. Ważne są okresowe badania poziomu lipidów i glukozy.

Opracowanie w ramach odbywanego Stażu: Konrad Drożański