Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności?

Grupa inwalidzka to określenie, które nadal występuje w potocznym rozumowaniu. Mimo, że dziś nie są wydawane orzeczenia o zaliczeniu do grupy inwalidzkiej, to jednak nadal wielu ludzi używa takiego określenia.

Obecnie orzeczenia o zaliczeniu do stopnia niepełnosprawności wydawane są przez Powiatowe i Miejskie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Orzecznictwo do spraw rentowych ZUS nadal posługuje się kwalifikowaniem do jednej z trzech grup inwalidzkich.

My chcemy odpowiedzieć na pytanie wielu ludzi. Na jakie choroby można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności? Jakie choroby kwalifikują, by móc uzyskać określony stopień niepełnosprawności? Podpowiemy, gdzie złożyć wniosek o orzeczenie i o czym trzeba pamiętać.

Czym jest orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest formalnym potwierdzeniem statusu osoby niepełnosprawnej. Dzięki niemu możliwe jest korzystanie z przysługujących ulg i uprawnień.

Kto wydaje orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?

Orzeczenia są wydawane przez:

• Powiatowe lub Miejskie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności – jest to pierwsza instancja, do której składa się pierwszy wniosek.
• Wojewódzkie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności – jako druga instancja, do której wnosi się odwołanie od orzeczenia w pierwszej instancji.

W przypadku ubiegania się o zaliczenie do statusu osoby niepełnosprawnej, jeżeli Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności uzna, że zostały spełnione wymagane kryteria przez wnioskodawcę, wyda pozytywną decyzję. Przyzna orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Jeśli natomiast uzna, że wnioskodawca nie kwalifikuje się do uzyskania statusu osoby niepełnosprawnej wyda orzeczenie o nie zaliczeniu do niepełnosprawności lub nie zaliczeniu do stopnia niepełnosprawności.

Orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest dzieciom przed ukończeniem 16 roku życia. Natomiast orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydawane jest dzieciom po ukończeniu 16 roku życia i osobom dorosłym.

Co zrobić, aby dostać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?

Aby uzyskać status osoby niepełnosprawnej należy w tym celu wypełnić i złożyć wniosek. Trzeba to zrobić do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Jego formularz można pobrać ze strony internetowej danego zespołu lub uzyskać druki osobiście w Powiatowym zespole.

Do wniosku musi się dołączyć zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, które jest ważne 30 dni od daty jego wystawienia. Dokument ten wypełnia lekarz prowadzący. Trzeba dołączyć dokumentację medyczną na podstawie, której będzie orzekać komisja.

Kto składa wniosek o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności?

Wniosek wraz załącznikami składa samodzielnie osoba niepełnosprawna, jeśli ma ukończone 18 lat i ma pełnię praw. W innym wypadku wniosek może złożyć rodzic, opiekun prawny albo kurator. Taka sytuacja dotyczy, jeśli osoba chora ma mniej niż 18 lat, albo jest ubezwłasnowolniona. W niektórych przypadkach wniosek może złożyć Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej. Tylko, gdy uzyska zgodę na to osoby chorej, jej rodzica, opiekuna prawnego albo kuratora.

Terminy obowiązujące zespoły orzekające?

W ciągu miesiąca od daty złożenia dokumentów zostanie wyznaczony termin posiedzenia składu orzekającego. Podczas, którego komisja zbada osobę niepełnosprawną. Ustali zakres jej ograniczeń oraz oceni stopień niepełnosprawności.

Decyzja o ustaleniu stopnia niepełnosprawności i dokument orzeczenia wysyłany jest listownie na adres domowy w ciągu 14 dni kalendarzowych. Decyzję i orzeczenie możesz także odebrać osobiście, jednak należy o tym poinformować Powiatowy Zespól ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Najlepiej zrobić to w dniu posiedzenia. Jeśli nie zgadzasz się z decyzją możesz odwołać się do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Na jakie choroby można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności?

Przy ustalaniu stopnia niepełnosprawności komisja orzekająca bierze pod uwagę przede wszystkim to, w jakim stopniu osoba niepełnosprawna jest samodzielna. Ważne też jest na ile naruszenie sprawności organizmu wpływa na pełnienie przez nią ról społecznych.

Potencjalnie do orzeczenia kwalifikują poniższe grupy chorób układów i narządów oraz grupy zaburzeń.

• Upośledzenie umysłowe

Upośledzenie umysłowe, musi mieć przynajmniej umiarkowany stopień, by kwalifikować osobę do orzeczenia niepełnosprawności

• Choroby psychiczne

Wszelkie choroby psychiczne kwalifikują chorego do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności. Osoba doznająca zaburzeń psychotycznych, zaburzeń nastroju w stopniu przynajmniej umiarkowanym, zaburzeń otępiennych, np. choroby Alzheimera, taka, która ma utrwalone zaburzenia lękowe o dużym nasileniu może starać się o orzeczenie. Warunkiem przyznania takiej osobie orzeczenia niepełnosprawności z kodem choroby psychicznej jest zwykle wykluczenie pacjenta z ról społecznych i trudności w zatrudnieniu.

• Zaburzenia głosu, mowy i słuchu

Osoby, które dotknęły zaburzenia głosu i mowy oraz posiadające choroby słuchu, które utrudniają sprawną komunikację werbalną mogą otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności. Podstawą orzeczenia stopnia niepełnosprawności może być całkowita lub częściowa utrata krtani, choroby strun głosowych, zaburzenia związane z niewłaściwym funkcjonowaniem ośrodka mowy.

Komunikację słowną uniemożliwia chorym także głuchota, głuchoniemota lub upośledzenie słuchu w znacznym stopniu. W przypadku tej grupy zaburzeń nie ma znaczenia ich przyczyna. Istotne dla orzekania o niepełnosprawności jest, czy np. aparat słuchowy lub implant poprawiają słuch pacjenta.

• Choroby narządu wzroku

Kiedy osoba jest całkowicie niewidoma lub ma bardzo ograniczone widzenie orzeka się o niepełnosprawności. Wszelkie choroby oczu mogą być przyczyną orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Warunkiem jest brak wystarczającej poprawy przy zastosowaniu okularów.

• Zaburzenia narządu ruchu

Niepełnosprawność w przypadku narządu ruchu orzekana w stosunku do osób, które dotknęły wady wrodzone lub rozwojowe. Podstawą do orzeczenia są konsekwencje spowodowane przez choroby zwyrodnieniowe, zapalenia, choroby kości i chrząstek. Kiedy nowotwory dotyczą któregoś z elementów narządu ruchu także można orzec stopień niepełnosprawności. W przypadku zmian pourazowych jest konieczne, aby dysfunkcja wpływała na funkcję narządu ruchu. O stopniu niepełnosprawności orzeka się uwzględniając możliwości kompensacyjne. Nie każda choroba powoduje ograniczenia w samodzielnym radzeniu sobie.

• Epilepsja

Padaczka z jakiekolwiek przyczyny może być podstawą uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności. Kryterium istotnym w tym przypadku jest występowanie napadów o charakterze nawracającym.

• Choroby układu oddechowego i krążenia

Z reguły w tym przypadku z powodu wystąpienia choroby nie ma podstawy do przyznania stopnia niepełnosprawności. o niepełnosprawność z tytułu chorób krążenia lub chorób układu oddechowego, W praktyce musi dojść do powikłań, aby choroby układu krążenia i oddechowego zostały uznane za istotne kryterium do orzeczenia o niepełnosprawności. Nadciśnienie musi mieć konsekwencje narządowe. Zaburzenia rytmu serca, czy miażdżyca muszą prowadzić do II stopnia niewydolności. Nowotworami płuc czy opłucnej powinny skutkować ograniczeniem wydolności oddechowej. Podobnie choroby obturacyjne.

• Choroby układu pokarmowego

Zaburzenia w tym układzie mogą być podstawą do orzeczenia o niepełnosprawności, tylko jeśli zaburzają wyraźnie pracę któregokolwiek elementu dróg pokarmowych. Do uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności będą kwalifikować m.in. nowotwory, choroby przełyku, powikłania po resekcji żołądka, przewlekłe choroby jelit, choroby wątroby o różnej etiologii, zapalenie trzustki lub zapalenie wątroby.

• Choroby układu moczowo-płciowego

Chory na nowotwór złośliwy nerek lub pęcherza moczowego, a także ten, u którego stwierdzono niewydolność nerek lub ich zwyrodnienie ma podstawę, by orzec o niepełnosprawności w jego przypadku. Podobnie dzieje się, gdy chory ma schorzenia skutkujące do mocznicą niezależnie od przyczyny.

• Choroby neurologiczne

Istnieje bardzo długa lista chorób neurologicznych, które są podstawą do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności. Obejmuje m.in. udary mózgu z widocznymi deficytami neurologicznymi, guzy CUN, encefalopatie, choroby zapalne układu, uszkodzenia nerwów, jeśli prowadzą do istotnych zaburzeń neurologicznych.

• Inne

W grupie innych schorzeń, które kwalifikują chorego do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności znajdują się między innymi zeszpecenia utrudniające wypełnianie do ról społecznych. W tej grupie mieszczą się także choroby układu krwiotwórczego i choroby endokrynologiczne. Aby uznać chorego za osobę niepełnosprawną leczenie powinno przynosić efektów.

W systemie orzeczniczym w Polsce brak jest jednolitej i skończonej listy chorób uprawniających do przyznawania stopnia niepełnosprawności. Wskazane powyżej grupy schorzeń mogą być przyczyną niepełnosprawności, gdy konsekwencje utrudniają osobie funkcjonowanie.

Dla osoby chorej lub po urazie niepełnosprawność powinna oznaczać niemożność lub poważne trudności w codziennej aktywności. Jeżeli chory nie może uczestniczyć w życiu społecznym w normalny sposób i wynika to z naruszenia sprawności organizmu powinien ubiegać się o formalny dokument.

Symbole na orzeczeniu, co oznaczają?

Symbole na orzeczeniu wiążą się ściśle z powyższą listą grup schorzeń i zaburzeń. Kody niepełnosprawności odpowiadają im i przedstawiają się następująco:

• 01-U upośledzenie umysłowe,
• 02-P choroby psychiczne,
• 03-L zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,
• 04-O choroby narządu wzroku,
• 05-R upośledzenie narządu ruchu,
• 06-E epilepsja,
• 07-S choroby układu oddechowego i krążenia,
• 08-T choroby układu pokarmowego,
• 09-M choroby układu moczowo-płciowego,
• 10-N choroby neurologiczne,
• 11-I inne,
• 12-C całościowe zaburzenia rozwojowe.

Każdy z wymienionych symboli w orzeczeniu stanowi podstawę do orzeczenia niepełnosprawności niezależnie od pozostałych symboli. W orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności mogą występować maksymalnie 3 symbole.

Zatem na jakie choroby można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności?

Osoba po urazie lub chorująca przewlekle musi wiedzieć, że nie każda choroba jest wystarczającym powodem, by otrzymać status osoby niepełnosprawnej. Komisja orzekająca rozpatruje wniosek każdej osoby indywidualnie. Zespół oceniając nie patrzy tylko na chorobę. Bierze pod uwagę stadium i stopień rozwoju choroby. Rozstrzyga w jakim stopniu dana choroba utrudnia wnioskującemu codzienne funkcjonowanie. Ocenia się także zdolność człowieka do samodzielnej egzystencji.

Bardzo istotnym kryterium jest możliwość wykonywania ról społecznych. W tym wykonywania pracy. Jeśli choroba lub uraz powodują utrudnienia w tym względzie orzeka się bezwzględnie o niepełnosprawności.