Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych pozostaje jedynym dokumentem praw człowieka w całości ratyfikowanym przez Unię Europejską. Konwencję przyjęło i ratyfikowało także 27 państw członkowskich. Nakłada to na UE obowiązek respektowania zapisów Konwencji na poziomie europejskim i dostosowania unijnego prawodawstwa tak, by było w pełni zgodne z Konwencją.
7 lipca 2016 r. Parlament Europejski przyjął raport dotyczący wdrażania Konwencji, uwzględniający uwagi Komitetu ONZ ds. Praw Osób Niepełnosprawnych. Z tego faktu cieszy się sprawozdawczyni i posłanka Parlamentu Europejskiego, Belgijka Helga Stevens (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy), pierwsza głucha kobieta wybrana do Parlamentu. – Prawa osób z niepełnosprawnościami powinny być poważnie traktowane. Nie należy ich sprowadzać do praw mniejszości – podkreśla.
Zgodnie z ideą Konwencji tekst raportu został przygotowany we współpracy z organizacjami zrzeszającymi osoby z niepełnosprawnościami z całej Europy. Zwłaszcza Europejskie Forum Osób Niepełnosprawnych (EDF) i jego członkowie byli od samego początku szczególnie zaangażowani w przygotowywanie raportu. Helga Stevens jako współprzewodnicząca Parlamentarnej Intergrupy ds. Niepełnosprawności* wraz z posłami i posłankami z różnych krajów i o różnych poglądach politycznych czuwali nad tym, by przygotowany dokument zawierał wyważone oceny.
W prace zaangażowała się rekordowa liczba komisji parlamentarnych, co dowodzi faktu, iż niepełnosprawność nie jest jedynie sprawą “społeczną”, ale dotyczy wszystkich dziedzin życia. Transport, równouprawnienie płci i uwzględnienie kwestii niepełnosprawności w świadczeniu pomocy humanitarnej to tylko niektóre z tematów poruszonych w raporcie. – Osoby z niepełnosprawnościami nie powinny być traktowane w Europie jak obywatele drugiej kategorii. Powinny mieć takie same prawa do pracy i do życia w UE, jak obywatele sprawni. Instytucje unijne powinny dawać przykład w tej kwestii. Zatrudnione tam osoby z niepełnosprawnościami powinny otrzymać należyte wsparcie i mieć równy dostęp do zatrudnienia. Podobnie niepełnosprawni obywatele – powinni mieć równy dostęp do informacji publicznej i wydarzeń organizowanych przez Parlament Europejski i inne instytucje unijne – wskazuje Helga Stevens.
Eurodeputowany Adam Kosa (Europejska Partia Ludowa, Węgry), kontrsprawozdawca raportu z ramienia parlamentarnej Komisji ds. zatrudnienia, współprzewodniczący Parlamentarnej Intergrupy ds. Niepełnosprawności zauważa zaś, że Unia Europejska ma długą tradycję promowania praw osób z niepełnosprawnościami. – Wprowadzone na jej obszarze zapisy prawne przyczyniły się m.in. do zwiększenia dostępności, swobody przemieszczania się i zmniejszenia dyskryminacji w zakresie zatrudnienia. Jednak, jak wynika z raportu, wciąż możemy wiele zrobić, by urzeczywistnić postanowienia Konwencji we wszystkich programach i politykach UE, a we współpracy z państwami członkowskimi możemy sprawić, że prawa osób z niepełnosprawnościami staną się rzeczywistością – mówi Kosa.
Z kolei eurodeputowany Richard Howitt (Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów w PE, Wielka Brytania), sprawozdawca opiniujący raport na potrzeby Parlamentarnej Podkomisji ds. Praw Człowieka, a także współprzewodniczący Parlamentarnej Intergrupy ds. Niepełnosprawności, dodaje, że unijne mechanizmy w zakresie praw człowieka w pełni podtrzymują zobowiązania, jakie mamy wobec osób z niepełnosprawnościami, zarówno w Europie jak i poza jej granicami. – Jednak biorąc pod uwagę pełne uczestnictwo osób z niepełnosprawnościami jak i organizacji ich reprezentujących w pracach nad Konwencją, pewnym zawodem jest brak formalnych konsultacji ze strony UE z organizacjami reprezentującymi osoby z niepełnosprawnościami w procesie przygotowywania oceny w 2015 r. W przyszłości powinny one stanowić część delegacji UE przy ONZ – postuluje polityk.
Eurodeputowana Kostadinka Kuneva (Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica, Grecja), kontrsprawozdawca raportu z ramienia Parlamentarnej Komisji ds. Zatrudnienia, również współprzewodnicząca Parlamentarnej Intergrupy ds. Niepełnosprawności, dodaje: – Z całego serca chciałabym pogratulować moim kolegom. Heldze Stevens pracy, jakiej wykonała i wszystkim moim kolegom, którzy ciężko pracowali po to, by ten raport mógł powstać. Myślę, że udało nam się dużo osiągnąć, a także włączyć do ostatecznej wersji raportu mnóstwo cennych uwag. Uchwała w sprawie wdrażania KPON jest ważna przede wszystkim dlatego, że uwzględnia aktywne zaangażowanie parlamentu europejskiego we wdrażaniu Konwencji i zachęca parlament do dalszego udziału. Ponadto jest ona próbą ustalenia harmonogramu niezbędnych działań parlamentu w procesie implementacji Konwencji. Pozostałe instytucje unijne jak i państwa członkowskie również powinny przyjąć plan działań, jeśli nie chcemy, by Konwencja dostarczyła nam jedynie pięknych ideałów, które nie będą miały przełożenia na rzeczywistość – zauważa.
Natomiast Przewodniczący EDF, Yannis Vardakastanis stwierdził pogratulował Heldze Stevens i całemu Parlamentowi Europejskiemu raportu przygotowanego w międzypartyjnym gronie. – Cieszymy się na myśl o współpracy z Parlamentem Europejskim i Parlamentarną Intergrupa ds. Niepełnosprawności i mamy nadzieję, że owocem tej współpracy będzie wdrożenie rekomendacji zawartych w raporcie. Ostatnie lata były trudne dla osób z niepełnosprawnościami z powodu polityki oszczędności, bezrobocia i rosnącego ubóstwa wśród mężczyzn i kobiet z niepełnosprawnościami. Raport ten nakreśla ścieżkę, jaką powinny podążać instytucje unijne, by tę sytuację zmienić – stwierdził przewodniczący EDF.
_______
* Parlamentarna Intergrupa ds. Niepełnosprawności jest nieformalnym zrzeszeniem eurodeputowanych z różnych krajów, reprezentujących niemal wszystkie frakcje Parlamentu Europejskiego, zainteresowanych promocją polityki dotyczącej niepełnosprawności w swojej działalności w parlamencie i w kraju, z którego pochodzą. EDF prowadzi Sekretariat międzyparlamentarnego zespołu i ściśle z nim współpracuje.
