Nowy rok ma przynieść sporo zmian dla osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Od zwiększenia budżetu, którym dysponować będzie PFRON, zmiany w systemie orzekania o niepełnosprawności, nowe kierunki studiów dla niepełnosprawnych na Politechnice Łódzkiej, po zmiany dla opiekunów osób niepełnosprawnych.

Praca albo świadczenie pielęgnacyjne?

W Polsce żyje ponad 3 miliny osób z niepełnosprawnościami, które ma prawnie orzeczoną niepełnosprawność. Z tej grupy prawie 600 tysięcy osób jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Ich opiekunowie od wielu miesięcy wnoszą o możliwość pracy przy jednoczesnym zachowaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Środowisko osób niepełnosprawnych domaga się również wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 roku.

Minister i pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Paweł Wdówik, jeszcze w starym roku przedstawił premierowi i ministrze pracy i polityki społecznej propozycję zmian. Ministra Marlena Maląg tak się do nich odniosła:
Polega ona nie tylko na odblokowaniu możliwości pracy przy zachowaniu świadczenia, lecz także na dodatkowym wsparciu asystenta, gdy opiekun podejmie pracę. Rozwiązanie to ma być uwzględnione w prezydenckim projekcie ustawy o asystencji osobistej i przedstawione wraz z nim jeszcze w styczniu.

Obecne świadczenie pielęgnacyjne nie jest wystarczające a wielu opiekunów mogłoby dorobić do domowego budżetu. Zwłaszcza teraz, gdy na rynku jest coraz więcej ofert pracy zdalnej i hybrydowej. Wystarczy posłużyć się przykładem pisarki Agnieszki Szpili. Pisarka nominowana do literackiej nagrody Nike, najważniejszej nagrody literackiej w Polsce, nie ma praw autorskich do swojej twórczości. Pisarka musiała zrzec się praw autorskich by nie stracić świadczeń, które pobiera z tytułu opieki nad niepełnosprawnymi córkami.  

Świadczenie a wiek powstania niepełnosprawności

Ważną zgłaszaną sprawą przez opiekunów jest sprawa wieku powstania niepełnosprawności. Trybunału Konstytucyjny  21 października 2014 roku  orzekł, iż uzależnienie świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej, od wieku w którym powstała ta niepełnosprawność jest niezgodna z konstytucją. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia, albo w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, nie później niż do 25 roku życia. Jeżeli wyrok zostanie wykonany, to przepisy będą musiały się zmienić a pomoc rozszerzy się nie sporą grupę potrzebujących osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.  

Obecne wsparcie osób niepełnosprawnych i ich opiekunów jest niewystarczające. Co więcej, jest  rozbite między różne ministerstwa a przepisy często nie odzwierciedlają rzeczywistego stanu problemów. Brak całego przemyślanego sytemu. Niemniej jednak, zapowiadane zmiany to duży krok i to w dobrym kierunku.

Opracowanie: Małgorzata Muzyka; w ramach stażu w Portalu Rampa – Pokonujemy bariery