Czy wiecie, że jeśli posiadacie orzeczenie o niepełnosprawności przysługuje Wam tak zwana ulga rehabilitacyjna? Jest to ulga podatkowa, dzięki której podatnik składający roczny PIT może od podstawy opodatkowania odliczyć wydatki poniesione np. na rehabilitację i sprzęt rehabilitacyjny oraz przystosowanie i wyposażenie mieszkania do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. W niektórych przypadkach odliczyć można też koszt dojazdu na rehabilitację i przepisanych przez lekarza leków.
Prawo do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej obejmuje też rodziców niepełnosprawnych niepełnoletnich dzieci oraz podatników, na których utrzymaniu są dorośli niepełnosprawni członkowie rodziny. Może to być współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe. Warunkiem jest jednak to, aby w danym roku podatkowym dochody wspomnianych osób niepełnosprawnych nie przekraczały kwoty 12-krotności renty socjalnej.
Ulga rehabilitacyjna a stopień niepełnosprawności
Dobrą wiadomością jest, że ulga rehabilitacyjna przysługuje posiadaczom wszystkich trzech stopni niepełnosprawności. Osoby mające orzeczony lekki stopień niepełnosprawności mogą odliczyć jednak nieco mniej rzeczy niż te z orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. W przypadku dzieci ważne jest orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Co można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej?
Listę wydatków , które można odliczyć znajdziecie na oficjalnej stronie ministerstwa finansów: https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-rehabilitacyjna/wydathttps://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-rehabilitacyjna/wydatki/ki/
W ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki dzielą się na:
- wydatki nielimitowane (odliczeniu podlega cała wydatkowana kwota)
- wydatki limitowane (kwotę przysługującego odliczenia oblicza się z uwzględnieniem „górnego” lub „dolnego” limitu kwotowego)
Ulga rehabilitacyjna – Wydatki nielimitowane
Należą do nich wydatki poniesione na:
- adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
- przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
- zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
- zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
- odpłatny pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
- odpłatny pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
- opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności.
- opłacenie tłumacza języka migowego,
- kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia,
- odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
- osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
- osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16, również innymi niż karetka środkami transportu sanitarnego,
- odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
- na turnusie rehabilitacyjnym,
- w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładach rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
- na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.
Wydatki limitowane – ulga rehabilitacyjna
Należą do nich wydatki poniesione na:
- opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,
- utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tj. odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego psa, który ułatwia osobie niepełnosprawnej aktywne uczestnictwo w życiu społecznym – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł. Niestety- musi to być certyfikowany pies asystujący
- koszty używania samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia – maksymalna kwota odliczenia w roku podatkowym wynosi 2280 zł,
- koszty zakupu leków, pod warunkiem, że zostały przepisane przez lekarza specjalistę. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu a kwotą 100 zł
Jak interpretować przepisy? Ulga rehabilitacyjna
Okazuje się, że przepisy chociaż brzmią bardzo formalnie, w gruncie rzeczy są dość elastyczne, jeśli o interpretację chodzi. Najważniejsze jest, że wydatki te muszą przełożyć się na ułatwienie osobie niepełnosprawnej funkcjonowania.
Adaptacja i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności oznacza np. że można odliczyć wymianę drzwi na szersze, aby zmieścił się w nich wózek inwalidzki, ale już nie malowanie całego mieszkania. Można odliczyć montaż brodzika prysznicowego z siedziskiem i uchwytami, ale niestety nie wymianę kafelków w całej łazience.
Ulga rehabilitacyjna – najczęstsze wątpliwości
Najwięcej wątpliwości budzi zazwyczaj „zakup i naprawa indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.
Chodzi o to, że nie można odliczyć np. zakupu czajnika elektrycznego i argumentacja, że ciężko Wam korzystać z kuchenki gazowej nie jest niestety brana pod uwagę. Można za to odliczyć wiele rzeczy, które w opisie mają przymiotnik „medyczny”, „rehabilitacyjny” lub „ortopedyczny”.
Zwykłego łóżka czy materaca do spania nie można odliczyć, ale łóżko lub materac rehabilitacyjny – tak. Podobnie rzecz ma się z fotelem komputerowym czy poduszką, dlatego przy zakupach warto zwracać uwagę na opis i certyfikaty sprzętu (i oczywiście brać fakturę).
Nieco lepiej wygląda sprawa ze sprzętem rehabilitacyjnym. Oczywiste wydatki, o których na pewno pomyśleliście, to sprzęt ułatwiający poruszanie się np. wózek inwalidzki, buty ortopedyczne i wkładki ortopedyczny, ortezy, balkoniki czy kule. Oprócz nich można odliczyć także sprzęt służący do rehabilitacji, taki jak poduszki sensomotoryczne, stabilizatory, piłki rehabilitacyjne, drabinkę do rehabilitacji, matę do rehabilitacji, rower stacjonarny.
Czy można w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć zakup komputera?
Tak, jeżeli tylko osoba niepełnosprawna potrafi udowodnić, że komputer jest jej niezbędny. Chodzi nie tylko o proces edukacji, ale też rehabilitacji społecznej lub zawodowej. W razie kontroli można powołać się na istniejące interpretacje przepisów.
W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 czerwca 2009 r. (ITPB2/415-343/09/IL), dotyczącą przypadku osoby chorującej na stwardnienie rozsiane komputer jest narzędziem znacznie ułatwiającym codzienne życie wnioskodawcy, co ma bezpośredni wpływ na poprawę stanu zdrowia psychicznego.
Natomiast interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30 grudnia 2014 r. (IPTPB2/415-541/14-4/AU) wskazuje na możliwość odliczenia wydatków na komputer przez osobę niepełnosprawną od urodzenia z czterokończynowym MPD, posiadającą umiarkowany stopień niepełnosprawności. Dzięki przystosowanemu komputerowi osoba ta może bowiem wykonywać pracę zawodową.
Transport na rehabilitację ambulatoryjną
Przepisy nie określają rodzaju środka transportu w przypadku dzieci do lat 16 oraz osób posiadających umiarkowany bądź znaczny stopień niepełnosprawności. Może to być autobus, kolej, busik do przewozu osób niepełnosprawnych, zwyczajna komercyjna taksówka, a nawet prywatny samochód osobowy.
Warunkiem jest jednak posiadanie dokumentów stwierdzających poniesione koszty. Dlatego w przypadku taksówek, bierzcie faktury bądź rachunki imienne. W przypadku dojazdów komunikacją miejską , fiskus zadowala się biletami. Pamiętajcie jednak, że data na bilecie musi zgadzać się z datą zabiegu rehabilitacyjnego.
Co w razie kontroli? Ulga rehabilitacyjna
W przypadku większości wydatków nielimitowanych niezbędne są faktury bądź rachunki imienne ( czyli wystawione na osobę niepełnosprawną). Jeśli dostaliście fakturę do zapłaty i zapłaciliście za nią przelewem na wszelki wypadek wydrukujcie też potwierdzenie tego przelewu.
Dobrze jest mieć też kserokopię kart zabiegowych bądź zaświadczenie o obecności na zabiegach rehabilitacyjnych, jeśli zamierzacie odliczać koszty dojazdu na rehabilitację.
Jeśli w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczacie sprzęt rehabilitacyjny, dobrze jest mieć zaświadczenie od lekarza o zasadności jego stosowania. Pamiętajcie, że urząd skarbowy ma prawo do kontroli zeznań podatkowych pięć lat wstecz, więc przechowujcie wszystkie dokumenty przez ten okres.
O czym jeszcze trzeba pamiętać?
W ramach ulgi rehabilitacyjnej nie można odliczyć wydatków, za które uzyskaliście już zwrot z innego źródła, np z PFRON lub z fundacyjnego subkonta.
