1 października 2019 weszła ustawa o nowym świadczeniu uzupełniającym 500+, które przeznaczone jest dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Nowe świadczenie wzbudziło wiele kontrowersji oraz wątpliwości. Rampowicz Jacek postanowił uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania dotyczące zasad przyznawania świadczeń. Dzięki uprzejmości rzeszowskiego ZUS-u, mogliśmy przeprowadzić rozmowę z Naczelnikiem wydziału świadczeń w Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie- Panem Piotrem Przepiórą.

Rampowicz Jacek: Cześć Rampowicze. Dziś goszczę w oddziale ZUS w Rzeszowie. Będę rozmawiał z Panem Piotrem Przepiórą – Naczelnikiem wydziału świadczeń rzeszowskiego oddziału ZUS. Rozmawiać będziemy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niepełnosprawnych, niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Witam Pana serdecznie.

ZUS: Witam, od razu zauważę, że faktycznie nazwa tego programu jest problemem, to nie jest przekaz medialny, ale jest to zapis ustawowy. Także ustalmy na początku, że jest to:

Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Jacek : Dobrze, dziękuję bardzo za sprostowanie. Słusznie Pan zauważył, że różnie to w mediach jest przekazywane. A więc mam teraz kilka pytań, żeby pomóc Rampowiczom i samemu sobie.

Co ma na celu świadczenie 500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, kto może się ubiegać o takie środki? Do jakich grup jest ten program skierowany?

ZUS: Jest to skierowane do ludzi, którzy wymagają pomocy osób trzecich. Sama nazwa wskazuje, że jest to pomoc finansowa. Osoby, które nie przekraczają 1600 zł mają prawo do otrzymania tego dofinansowania. Jakie osoby? Są to osoby pełnoletnie, zamieszkałe na terenie RP oraz posiadające orzeczenie lekarza, orzecznika ZUS , instytucji pokrewnych o nie samodzielnej egzystencji. Mówi się o tym, o programie jako 500+ dla osób niepełnosprawnych. Niezdolny do samodzielnej egzystencji to po pierwsze, a po drugie ustawodawca skierował orzecznictwo w kierunku ZUS, MSWiA, KRUS. Wyłączył orzeczenia powiatowego zespołu dla niepełnosprawności. Potrzebujący, którzy posiadają powiatowe orzeczenie, gdy chcą się starać o dofinansowanie będą musieli pojawić się na naszych komisjach w oddziałach ZUS, KRUS oraz MSWiA.

Jacek: Słusznie Pan mi to wytłumaczył, miałem o to pytać w dalszej części mojego wywiadu aczkolwiek zostało już to przedstawione. Większość osób ma zapis orzeczenia powiatowego zespołu niepełnosprawności. ZUS jako takich wpisów do grup, szczególnie rent socjalnych nie dodawał, raczej o niezdolności samodzielnej egzystencji. Wynika z tego, że

mimo iż ma się np. rentę socjalną, trzeba zjawić się na komisji lekarskiej.

ZUS: Trzeba będzie jeszcze stanąć na komisji lekarskiej w oddziale ZUS natomiast być może to będzie formalność. Chciałem zwrócić uwagę, że podstawą do badania jest zaświadczenie lekarza prowadzącego badania. Na drugiej stronie formularza znajduję się ramka, w której lekarz prowadzący leczenie może zaznaczyć że osoba jest zdolna lub nie zdolna do odbycia podróży na leczenie. Gdy osoby mające orzeczenie z powiatowego zespołu niepełnosprawności i nie są w stanie odbyć podróży na komisję lekarską, proszeni są o zawarcie tego na piśmie. Wtedy nasi lekarze mogą podjąć decyzje o badaniu zaocznym albo o badaniu w miejscu zamieszkania klienta.

Na drugiej stronie formularza znajduję się ramka, w której lekarz prowadzący leczenie może zaznaczyć że osoba jest zdolna lub nie zdolna do odbycia podróży na leczenie. Gdy osoby mające orzeczenie z powiatowego zespołu niepełnosprawności i nie są w stanie odbyć podróży na komisję lekarską, proszeni są o zawarcie tego na piśmie. Wtedy nasi lekarze mogą podjąć decyzje o badaniu zaocznym albo o badaniu w miejscu zamieszkania klienta.

Jacek: Dziękuję. Kolejne pytanie:

Jakie kryteria dochodowe i prawne musi spełnić właśnie osoba ubiegająca się o środki 500+ świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji ?

ZUS: Tak, jak mówiliśmy już wcześniej . Maksymalna kwota świadczenia uzupełniającego wynosi 500 zł natomiast suma podstawowego świadczenia, które wypracował u nas ubezpieczony plus suma świadczenia uzupełniającego, nie może przekroczyć 1600 zł. Czyli, jeżeli będzie Pan posiadał np. emeryturę w kwocie 1100 zł otrzyma Pan pełną kwotę 500 zł. Jeśli posiada Pan świadczenie z rzędu 1300 zł otrzyma Pan świadczenia uzupełniające w kwocie 300 zł. Natomiast od tego są takie trzy odstępstwa:

1. odstępstwem jest zasiłek pielęgnacyjny oraz ich dodatki. Czyli mając emeryturę z rzędu 1100 zł plus zasiłki pielęgnacyjne nadal otrzymamy kwotę 500 zł.
2. odstępstwem jest świadczenie jednorazowe.
3. przypadkiem jest gdy jesteśmy sierotą, która potrzebuje stałej opieki. Otrzymuje się stałą rentę po stracie rodzica, czyli rentę socjalną.

Jacek: Czy do tej kwoty są wliczane alimenty bądź, gdy osoba niepełnosprawna pracuje i uzyska dochód z tytułu umowy o pracę?

ZUS: Mówimy tu o świadczeniach, które są wypłacane przez ZUS, MOPS itp. Ten katalog jest bardzo długi. Jeśli chcą Państwo mogę udostępnić listę poświadczeń na potrzebę odbiorców. Czy możemy się tak umówić?

Jacek: Możemy, jednak bym prosił o odpowiedzenie. Osobiście mam mnóstwo znajomych, którzy pracują w zakładach aktywności zawodowej i prosili mnie, abym uzyskał odpowiedź na powyższe pytanie. Czy do dochodu wlicza się zarobek?

ZUS: Tak, uwzględnia się dochód.

Jacek: Mówię w kontekście świadczenia uzupełniającego.

ZUS: W takim wypadku niestety nie.

Jacek: Czy osoba niepełnosprawna musi osobiście złożyć wniosek w oddziale ZUS, czy można poprzez pomocnika?

ZUS: Wniosek w naszym imieniu może złożyć dowolna osoba, która została przez niego umocowana w formie udzielonego pełnomocnictwa. Inna sytuacja jest wówczas, gdy osoba, która wnioskuje nie jest w stanie się udać przez swoją niezdolność lub niepełnosprawność. Ustawa przewidziała taką możliwość i zawarła, że opiekun faktyczny, czyli osoba która sprawuje opiekę nad chorym może złożyć taki wniosek. Trzeba pamiętać, że gdy opiekun chciałby pobierać świadczenie do rąk własnych potrzebujemy oficjalnego pisma od specjalnej instytucji.

Jacek: Rozumiem, a więc porozmawiajmy jeszcze o

dokumentach jakie potrzeba do złożenia wniosku o świadczenie uzupełniające. Czy jest to stały druk?

ZUS: Dla naszych klientów przygotowaliśmy wniosek o to świadczenie uzupełniające. Można go znaleźć na stronie internetowej ZUS-u. Jeśli posiada się orzeczenie o nie samodzielnej egzystencji, zostaje do uzupełnienia jedynie wniosek. Jednak, gdy nie posiada się orzeczenia należy poprosić lekarza prowadzącego o stan zdrowia chorego.

Jacek: Jakie dokumenty i gdzie osoba niepełnosprawna powinna je złożyć ?

ZUS: W celu złożenia zapraszamy do naszych doradców emerytalnych. Nasi pracownicy są od razu w stanie sprawdzić czy będzie konieczne badanie wykonane przez lekarza orzecznika czy też dokumentacja zawiera wszystkie potrzebne dokumentacje.

Wniosek najlepiej złożyć na druku ESUN, który zawiera wszystkie niezbędne elementy. Drugi dokument to zaświadczenie o stanie zdrowia, który wypełnia lekarz.

Często pojawia się pytanie od klientów: „Mam bardzo dużo schorzeń i czy muszę złożyć od tych wszystkich lekarzy wniosek?” Nie, jeden lekarz może umieścić to na jednym dokumencie. Jeśli występuje problem z uzyskaniem zaświadczenia o stanie zdrowia. Istnieje dokument OL9A, który uzupełnia sam ubezpieczony wskazując lekarzom z ZUS-u, gdzie i na co się leczy.

Jacek: Czy dochód uzyskany z tego świadczenia jest opodatkowany czy należy go uwzględnić w corocznym zeznaniu podatkowym?

ZUS: Świadczenie uzupełniające jest wolne od podatku, czyli jest wolne od potrąceń podatkowych.

Jacek: Ile czasu ma ZUS na rozpatrzenie wniosku od daty złożenia?

ZUS : ZUS ma w 2019 roku 60 dni na załatwienie tego wniosku. W roku 2020 będzie to 30 dni. Natomiast wypłacimy świadczenie od dnia spełnienia wszystkich warunków.

Jacek: Czy osobie niepełnosprawnej, która złożyła wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji i został on negatywnie rozpatrzony przysługuje prawo do odwołania się oraz w jakim terminie powinna tego dokonać?

ZUS: Wszystkie decyzje podlegają weryfikacji przez Sąd Okręgowy, Sąd Pracy i Ubezpieczenie Społeczne. Wszelkiego rodzaju odwołania zostaną rozpatrzone w ciągu 30 dni od otrzymania decyzji. W przypadku, gdy termin zostanie przekroczony, istnieje możliwość przywrócenia tego odwołania jeśli strona jest w stanie nam obiektywnie powiedzieć dlaczego został wydłużony czas oczekiwania.

Jacek: Dziękuję bardzo za rozmowę. Pomógł mi Pan osobiście i wielu naszym Rampowiczom rozwiać wszelkie wątpliwości, które się nawarstwiły w mediach oraz sieci.

Naczelniki wydziału świadczeń w Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie p. Piotr Przepióra: Dziękuję bardzo.

Zobacz filmik z wywiadem na temat świadczenia uzupełniającego 500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji