W poprzednim artykule opisałam pokrótce (a przynajmniej się starałam) historie igrzysk paraolimpijskich, jak to się zaczęło, kto był pionierem i co było kluczowym wydarzeniem dla utworzenia paraolimpiady. Dzisiaj skupimy się na charakteryzacji letnich igrzysk paraolimpijskich. Jestem przekonana, że większość z Was wie, że takie zawody mają miejsce, ale czy ktoś z Was posiada głębszą wiedzę na ten temat? Jeśli nie, to zapraszam do artykułu.

Dodam, że skupię się na kluczowych na ruchu olimpijskiego igrzyskach. Niektóre z odbywających się paraolimpiad nie będą opisywane z uwagi na mało istotne szczegóły.

Letnie igrzyska paraolimpijskie

Narodziny idei igrzysk paraolimpijskich na początku wiązały się wyłącznie z letnimi
igrzyskami. Miały one znaczący wpływ na rozwój sportu osób niepełnosprawnych na skalę
międzynarodową. Dotychczas odbyło się 16 letnich paraolimpiad. Pierwsze letnie igrzyska dla niepełnosprawnych miały miejsce w 1960 roku w Rzymie zaś ostanie w 2021 roku w Tokio. Trzeba zaznaczyć, że igrzyska w Japonii zostały zorganizowane nie po czterech latach (jak to bywa od początku), ale po pięciu. Powodem ich przesunięcia była pandemia wskutek, której decyzją Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego igrzyska z 2020 roku przełożono na 2021 rok.

Zarys letnich igrzysk do 1996 roku

Rzym 1960 rok

I Letnie igrzyska paraolimpijskie odbyły się w Rzymie w 1960 r. pod nazwą I Olimpiada Paraplegików. Startujący mogli reprezentować swoje kraje niezależnie od rasy, płci, narodowości czy też wyznawanych poglądów politycznych. Na początku w zawodach brali udział tylko zawodnicy z urazem rdzenia kręgowego – czyli osoby z paraplegią, poruszające się na wózku inwalidzkim. Główną przeszkodą dla zawodników okazały się bariery architektoniczne, szczególnie w wiosce olimpijskiej. Organizatorzy tego wydarzenia musieli prosić wojsko o pomoc. Ceremonię otwarcia oglądało pięć tysięcy ludzi. W Rzymie podczas igrzysk brało udział 400 zawodników, którzy startowali w ośmiu dyscyplinach.

Tokio 1964 rok

W 1964 r. w Tokio na II Olimpiadzie Paraplegików do rywalizacji dołączyli sportowcy dotknięci tetraplegią – czyli osoby mające uszkodzony rdzeń kręgowy w odcinku szyjnym. Liczba zawodników wynosiła 378. Sportowcy rywalizowali już w dziewięciu dyscyplinach. Igrzyska te wzbudziły wielkie zainteresowanie widzów: na widowni podczas otwarcia oraz zamknięcia igrzysk zasiadło pięć tysięcy kibiców. Ponadto uwagą wykazało się środowisko prasowe, zarejestrowanych zostało ok. 700 reporterów.

Izrael 1968 rok

Organizatorem III Igrzysk był Izrael, impreza odbyła się w Tel Awiwie. Podczas zawodów rywalizowano w dziesięciu dyscyplinach. Sportowców było dwukrotnie więcej aniżeli cztery lata wstecz. Przedsięwzięcie to obejrzało dziesięć tysięcy widzów, co pokazuje, że liczba zainteresowanych wzrosła dwukrotnie w stosunku do igrzysk z 1964 roku. W Tel Awiwie zwiększono liczbę klas startowych w większości konkurencji.

Heidelberg 1972 rok

Igrzyska w kolejnych latach również charakteryzowały się zmianami, które miały wpływ na rozwój ruchu paraolimpijskiego. Ważnym wydarzeniem były igrzyska w 1972 r. w Heidelbergu, ponieważ obiekty pierwszy raz zostały przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zwiększono liczbę konkurencji dla zawodników z tetraplegią.

Toronto 1976 rok

Podczas rozgrywanych igrzysk w Toronto w 1976 roku przeprowadzono relację z aren sportowych, dzięki której zmagania przed telewizorami mogli oglądać kibice zasiadający w domu. Transmisję ówczesnych zawodów obserwowała 600-tysięczna widownia. Poza zawodnikami z tetraplegią i paraplegią, udział wzięły osoby zmagające się z dysfunkcją wzroku (w dwóch klasach sportowych) oraz zawodnicy po amputacji kończyn.

Arnhem 1980 rok

W Arnhem w 1980 roku do grupy zawodników mogły dołączyć również osoby z porażeniem mózgowym, Do konkurencji startowych dodano siatkówkę na siedząco.

Stoke Mandeville i Long Island 1984 rok

Cztery lata po zakończeniu igrzysk w Arnhem zorganizowano paraolimpiadę równolegle w dwóch miastach: Stoke Mandeville i Long Island w USA. W pierwszym z miast liczba sportowców wynosiła 1100, zaś w drugim mieście zawodników było 1800. Łącznie rywalizowali między sobą w 18 dyscyplinach. W lutym 1985 r. podjęto decyzję o zmianie nazwy zawodów sportowych niepełnosprawnych na Igrzyska Paraolimpijskie.

Barcelona 1992 rok

W trakcie Igrzysk w Barcelonie w 1992 r. (zob. tab. 1, poz. 9) odstąpiono od rywalizacji w mniej popularnych dyscyplinach sportowych, takich jak: snooker czy lawn bowling. Pierwszy raz ujawnił się problem farmakologicznego dopingu, nielegalne substancje wykryto u koszykarza na wózku z USA.

Atlanta 1996 rok

Kolejnymi wartymi uwagi igrzyskami były zawody w Atlancie w 1996 roku, ponieważ do grona sportowców dołączyły osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Zawodnicy brali czynny udział w konkurencji lekkoatletycznych oraz w pływaniu.

Zarys letnich igrzysk po 1996 roku

Ateny 2000 rok

Paraolimpiada w Atenach w 2000 roku były nadzwyczaj ważnym wydarzeniem dla ruchu paraolimpijskiego, gdyż to właśnie tam igrzyska olimpijskie oraz paraolimpijskie były zorganizowane przez ten sam komitet. Sportowcy niepełnosprawni zostali potraktowani na równi z zawodnikami startującymi w igrzyskach olimpijskich. Podobnie jak w przypadku olimpiad zachowano symbolikę tego wydarzenia: znicz olimpijski, ślubowanie, koła olimpijskie i medale. Igrzyska liczyły coraz więcej zawodników, widzów, a także dyscyplin sportowych, niektóre z nich były pokazowymi dyscyplinami, chociażby tenis na wózkach.

Pekin 2008 rok

XIII Letnie Igrzyska Paraolimpijskie odbyły się w Pekinie, w których wzięło w nich udział 4000 sportowców z 148 krajów. Rywalizowano w 20 dyscyplinach. Po raz pierwszy przedsięwzięcie, poza medium telewizyjnym, transmitowano również w Internecie. W Londynie w 2012 roku zgromadzono 4237 sportowców, startujących w 20 dyscyplinach, a także sprzedano rekordową liczbę biletów – 2,7 miliona. Ponad sto krajów relacjonowano w telewizji samo wydarzenie, niestety wśród państw emitujących zabrakło Polski.

Rio de Janeiro 2016 rok

Rio De Janeiro w 2016 roku gościło 159 reprezentacji narodowych, liczących w sumie 4328 zawodników. Rywalizowali oni w 22 dyscyplinach sportowych na 21 obiektach olimpijskich. Igrzyska te były kluczowe dla reprezentacji polskiej, ponieważ dopiero w tym roku polskie media zaczęły w znacznym stopniu relacjonować zmagania sportowców.

Tokio 2021 rok

Igrzyska rozgrywające się w Tokio w 2021 roku liczyły 4400 zawodników, którzy mieli możliwość startować w 22 dyscyplinach sportowych. Debiutującymi dyscyplinami na ówczesnych zawodach były badminton i taekwondo. Po raz pierwszy w Polsce transmitowano całą relację z igrzysk paraolimpijskich. Za nadawanie zawodów w Tokio była odpowiedzialna Telewizja Polska.

Jestem ciekawa, jak to będzie wyglądać na tegorocznych igrzyskach w Paryżu, a Wy?

Opracowanie wpisu w ramach odbywanego Stażu: Weronika Apolinarek

Sprawdź podobne: