Po nietypowych wynalazkach, czas na odkrycia Polskich naukowców, artystów, lekarzy i specjalistów w różnych dziedzinach. Zapraszamy do zapoznania się z zestawieniem przygotowanym przez Rampowiczkę Karolinę. Obiecujemy, że na tej liście znajdziesz coś, co Cię zainteresuje!

Kamizelka kuloodporna: Jan Szczepanik i Kazimierz Żegleń

Historia wynalezienia kamizelki kuloodpornej wiąże się z dwoma Polakami; pochodzącym z Rudnik koło Mościsk Janem Szczepanikiem oraz duchownym Kazimierzem Żegleniu z Kaczanówki koło Tarnopola. Pierwszy z nich cieszył się już wyrobioną renomą wynalazcy i geniusza, usprawniwszy przemysł tkacki swoimi maszynami żakardowymi sterowanymi przy pomocy perforowanych

W 1893 roku zamordowano Cartera Harrisona, co zdaniem historyków miało przeważający wpływ na pracę Kazimierza Żeglenia. Przebywający wówczas na terenie USA duchowny postanowił wynaleźć pancerz, który mógłby chronić ważne osoby przed zamachowcami. Zbudowany przez niego materiał był w stanie zatrzymać kule wystrzelone z broni palnej. Pierwsze prototypy, które Żegleń wielokrotnie testował (nawet na sobie), składały się z tkaniny „Aberdeen”, pod którą mocowano zwierzęcą
sierść, a także arkusze impregnowanej jedwabnej tkaniny. Ostateczny kamizelka została zademonstrowana w 1897 roku. Pojawił się tylko jeden problem. Masowa produkcja nie była możliwa z powodu braku maszyn do szycia.

Wkrótce Kazimierz Żegleń spotkał się z Janem Szczepanikiem. Podpisali umowę, na mocy której zakłady Szczepanika miały opracować sposób masowego wytwarzania pancerzy kuloodpornych. Wkład ze strony Jana Szczpanika okazał się nieoceniony i choć między wynalazcami doszło do sporu o prawo do tytułowania się twórcą kamizelki kuloodpornej, dziś wspólnie występują w tej roli.

Lampa naftowa: Ignacy Łukasiewicz

Co ciekawe, naukowiec nie planował budowania lampy. Zajmował się oczyszczaniem ropy naftowej: po frakcjonowanej destylacji w temperaturze 250 stopni, oddzielał od preparatu ciężkie węglowodory, a następnie rafinował produkt roztworem kwasu siarkowego. Efektem tego procesu była czysta nafta. By sprawdzić jakość otrzymanego płynu, odkrywca musiał spalać go w kontrolowanych warunkach, obserwując ilość powstającego dymu (czysta nafta nie kopci). Z początku naukowiec chciał wykorzystać znane już wcześniej lampy olejowe, ale ich zbiorniki paliwa nie wytrzymywały nafty.

Tak właśnie, na przełomie lat 1852 – 1853 Polak dał początek jednej z najpotężniejszych gałęzi współczesnego przemysłu, tworząc paliwo bardziej wydajne i tańsze w produkcji od dotychczas znanych olejów.

Wycieraczki samochodowe: Józef Hofmann

Józef Hoffman, oprócz odkrywcy, był także muzykiem. Wycieraczki samochodowe wymyślił obserwując pracę metronomu. Był wielkim pasjonatem motoryzacji – samodzielnie zbudował automobil, którym następnie przemierzał Europę. Zbudowanie urządzeń do przecierania szyby podczas deszczu uczyniło jazdę o wiele bezpieczniejszą – i czyni to aż do dziś!

Józef Hofmann wynalazł jeszcze szereg innych urządzeń, w tym regulator wysokości taboretu dla pianistów oraz miernik nacisku palca na klawisz.

Wykrywacz min

Twórcą prototypu polskiego elektrycznego wykrywacza min był por. inż. Józef Kosacki. We współpracy z plutonowym Andrzejem Garbosiem za własne pieniądze wykonali w 3 miesiące urządzenie i wzięli udział w konkursie ogłoszonym przez Brytyjskie Ministerstwo Zaopatrzenia. Zgłosiło się 6 zespołów brytyjskich i Kosacki. Zadanie było proste. Jak najszybciej znaleźć jak najwięcej rozrzuconych w trawie monet jednopensowych. Polskie urządzenie okazało się najlepsze.

Niebieski laser oparty na azotku galu

Niebieski laser, dziś wykorzystywany m.in. w napędach Blu-ray chociażby w każdym PlayStation 4, to narzędzie bazujące m.in. na pracy polskich naukowców.

Opracowany został w Warszawskim Instytucie Wysokich Ciśnień PAN w 2001 roku. Udało się to dzięki wytworzeniu wyjątkowo wysokiej jakości kryształów azotku-galu. Technologia to została następnie udoskonalana przez Japończyków, którzy z pracami nad niebieskim laserem stali niemal w miejscu od lat 90.

Komputer Commodore

Także branża komputerowa nie rozwinęłaby się, gdyby nie Polacy. Mocno do tego przyczynił się Jacek (Jack) Tramiel. Urodzony w Łodzi polski wynalazca po wyjeździe do USA po II wojnie światowej założył firmę, która najpierw specjalizowała się w naprawie maszyn do pisania, a następnie – w połowie lat 70. ubiegłego wieku – wyprodukowała pierwszy komputer o nazwie PET. Urządzenie potrafiło uruchamiać programy napisane w języku BASIC. Mimo to nie było doskonałe – nie potrafiło m.in. odtwarzać dźwięku. Dlatego też PET-y trafiły w większości do szkół, ale kiedy ulepszono je, wyposażając w kolorową grafikę i możliwość odtwarzania nieskomplikowanych dźwięków, stały się łakomym kąskiem dla zwykłych ludzi. Największym sukcesem wynalazcy, było skonstruowanie Commodore 64 – modelu komputera, który sprzedał się w oszałamiającej, szczególnie jak na tamte czasy, ilości 22 mln egzemplarzy.

Jadalne opakowania

Scoby, czyli ekologiczna alternatywa dla plastiku została opracowana przez Różę Rutkowską dla firmy MakeGrowLab w Puławach. Ten rewolucyjny materiał w rzeczywistości składa się z symbiotycznych kultur bakterii i grzybów pochodzących ze sfermentowanej herbaty – tzw. kombuchy.

Scoby może być wykorzystywane do pakowania i przechowywania żywności, chemii oraz tekstyliów. Co więcej, materiał ten jest jadalny i ulega biodegradacji podobnie jak papier. Surowiec został uznany za jeden z najciekawszych polskich wynalazków, o czym świadczą liczne nagrody i granty finansowe na jego rozwój.

Polscy naukowcy są także wynalazcami w medycynie

Gąbka na przepuklinę

W czasie operacji przepukliny chirurdzy stosują siatkę, która na zawsze pozostaje w organizmie i może być przyczyną infekcji. Naukowcy ze Szczecina wymyślili płyn polimerowy, który po wstrzyknięciu do organizmu zamienia się w elastyczną gąbkę. Materiał z czasem się wchłania, a cała operacja przepukliny trwa tylko pół godziny.

Smartfon dla cukrzyków

Naukowcy z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie stworzyli dla chorych na cukrzycę urządzenie, który bada poziom glukozy we krwi nie za pomocą igły, ale światła. Opaska zbiera dane, a analizuje je aplikacja na smartfona (przypomina też o konieczności zażycia leku czy zjedzenia pokarmu).

Trzustka 3D

Pierwsza na świecie bioniczna trzustka 3D o wymiarach 3 x 3 x 5 cm opracowana przez zespół Fundacji Badań i Rozwoju Nauki pod kierunkiem dr hab. Michała Wszoły. W przyszłości może ona przywrócić wytwarzanie insuliny w organizmie chorego na cukrzycę, co będzie stanowić przełom w walce z tą przypadłością. Obecnie jest to możliwe wyłącznie poprzez wstrzykiwanie tego hormonu. Wydrukowany organ przetestowano już na zwierzętach.

Szczoteczka do zębów dla niepełnosprawnych

Dr. n med. Arkadiusz Dziedzic zaprojektował specjalną, dwustronną szczoteczkę dla osób niepełnosprawnych.

W pełni nowatorskie rozwiązanie dotyczy asymetrycznego ustawienia górnej i dolnej części
bazowej z włóknami czyszczącymi, z „przesunięciem” względem siebie obu powierzchni.

Anatomiczny kształt części bazowej szczotki oraz kątowy układ włókien szeregu umożliwia jednoczesny dostęp do wewnętrznych i zewnętrznych powierzchni zębów, zarówno w szczęce, jak i w żuchwie. Mała główka szczoteczki z krótkim włosiem umieszczonym dwustronnie ułatwia higienę jamy ustnej również przy utrudnionym rozwieraniu łuków zębowych.

Ergonomiczna, częściowo obrotowa rękojeść pomaga pacjentom o ograniczonej sile chwytania lub ograniczonej sprawności manualnej. Zapewnia wygodny i stabilny uchwyt. Główka szczotki jest specjalnie zaprojektowana do sprawnego czyszczenia, a jej kształt wpisuje się w koncepcję tzw. wielokierunkowych szczoteczek higienizacyjnych 3D, które zapewniają wielowymiarowy efekt czyszczący. Może być również używana w wersji bez rękojeści oraz jako jednorazowy element czyszczący.

Latarka dla niewidomych

„Latarka dla niewidomych” skrywa specjalny czujnik, który ostrzega osobę niewidzącą przed przeszkodami na drodze. Posiada też czujniki umieszczone na klatce piersiowej oraz głowie. Działa na zasadzie światła podczerwonego, dzięki któremu oblicza odległość, dzielącą nas od przeszkody. „Latarka” wydaje zróżnicowane dźwięki, w zależności od dystansu. Dodatkowy czujnik na czapce chroni głowę niewidomego przed przeszkodami na jej wysokości.

Opracowanie wpisu w ramach odbywanego Stażu: Karolina Szylar

Co sądzicie o takim zestawieniu? Czy chcielibyście przetestować któryś z wynalazków? Jeśli tak to który?