Tym razem wzięłam na tapet temat audiodeskrypcji. W kilku najbliższych wpisach zajmę się tematem dostępności w kulturze i sztuce dla osób niedowidzących i niewidomych. Najbardziej skupiam się na dostępności w Polsce.

Audiodeskrypcja, to mówiony opis tego co dzieje się na ekranie, lub na scenie. Stworzony dla osób niewidomych, lub niedowidzących.

Początki audiodeskrypcji

Za czas jej powstania uznaje się rok 1981. Wtedy w Arena Stage w Waszyngtonie uruchomiony został pierwszy system audiodeskrypcji na świecie.
Niewidoma od dziecka Margaret Pfanstiehl wraz z mężem, opracowali i wdrożyli, wykorzystując istniejący sprzęt wzmacniający dźwięk, pierwszy na świecie system narracji opisowej dla niewidomych, który później zyskał miano audiodeskrypcji.

Pierwszy pokaz filmu z audiodeskrpycją w Polsce odbył się dopiero w 2006 roku w kinie Pokój w Białymstoku. Był to film „Statyści” Michała Kwiecińskiego.

Rok później, również w Białymstoku, zorganizowano pierwszy mecz piłki nożnej z komentarzem audiodeskrypcyjnym, a także pierwszy spektakl teatralny w pełni dostępny dla osób niedowidzących pod tytułem „Jest królik na księżycu” Białostockiego Teatru Lalek.

W 2009 w Galerii Arsenał odbyła się wystawa sztuki Marka Kijewskiego z audiodeskrypcją.

W telewizji polskiej, pierwszą produkcją z dostępną audiodeskrpycją był w 2007 roku serial Ranczo.

Audiodeskrypcja na szeroką skalę…

Podczas 32. Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni w 2007 roku odbył się pierwszy w Polsce festiwalowy pokaz dostępny również dla niewidzącej publiczności. Wyświetlanym filmem był „Świadek koronny” Jarosława Sypniewskiego, Jacka Filipiaka i Michała Gazdy. Był to początek stosowania audiodeskrypcji na szeroką skalę.

Wydarzenia na żywo i VOD

Audiodeskrypcja jest spotykana nawet w wydarzeniach na żywo, na niektórych koncertach, w teatrach.
Na przykład najbliższe wydarzenia teatralne z napisami oraz audiodeskrypcją będzie można
zobaczyć w Warszawskim teatrze Ateneum.
Wydarzenia będą się odbywały między 30 września, a 10 grudnia tego roku.

W kinie, teatrze lub muzeum czy też przy okazji niektórych koncertów osoba niedowidząca/niewidoma, dostaje słuchawkę, gdzie może wysłuchać co dzieje się na ekranie, scenie, lub co znajduje się w danym pomieszczeniu.

Międzynarodowy Festiwal Filmowy mBank Nowe Horyzonty jest w pełni wpierającym festiwalem. Oprócz audiodeskrypcji dostępne jest pełne wsparcie wolontariuszy, którzy pomagają uczestnikom nie tylko w sprawach technicznych, ale też w poruszaniu się po terenie festiwalu.

Opcję audiodeskrypcji można włączyć w platformach VOD. Netflix posiada tą opcję w większości produkcji oryginalnych. W internecie można znaleźć zbiory filmów z udogodnieniami dla osób niewidomych i niedowidzących.

Na stronie Muzeum Narodowego w Warszawie pokazane są obrazy z możliwością wysłuchania opisu tego, co przedstawia dany obraz.

Dodatkowe tłumaczenie dla osób z niepełnosprawnością intelektualną

Dla osób z niepełnosprawnością intelektualną istnieje dodatkowe tłumaczenie, gdzie opisywane jest nie tylko to co się dzieje na scenie, na ekranie, ale także znaczenie poszczególnych scen.

Ustawa o dostępności

Według ustawy o dostępności stron internetowych i aplikacji, podmioty publiczne powinny zapewniać tzw. Tekst alternatywny, czyli skrócony opis tego co znajduje się na danej grafice. Natomiast w multimediach powinna być zapewniona pełna audiodeskrypcja.

W 2015 roku Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wprowadziła do ustawy zapis o tym, że dostawcy treści telewizyjnych muszą dostosować co najmniej 10% swojego programu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Rok później w ślady KRRiT poszedł Polski Instytut Sztuki Filmowej, nakładając na producentów obowiązek przygotowania ścieżki z audiodeskrypcją dla każdego produkowanego przez siebie filmu. 

Dziękuję za przeczytanie artykułu i zapraszam na mój Instagram 🙂 http://instagram.com/comarkaaa

My również zapraszamy na Instagrama Rampy: https://www.instagram.com/rampa_portal/

Opracowanie wpisu w ramach odbywanego Stażu: Karolina Szylar