W tym wpisie przedstawiam między innymi metody leczenia, łagodzenia objawów Fibromialgii. Co powinno się jeść, a czego unikać, a także jak wygląda diagnostyka tego schorzenia.

Leczenie

Szacuje się, że na Fibromialgię może cierpieć od 2 do 10% ludzi. Jest jedną z najczęstszych, obok choroby zwyrodnieniowej, rozpoznawanych jednostek reumatologicznych. Ten zespół występuje nawet 5 razy częściej niż reumatoidalne zapalenie stawów. Liczba chorych stale rośnie i może się zwiększać wraz z postępem cywilizacyjnym.

Ze względu na to, że to schorzenie jest bardzo indywidualnie, leczenie musi być dopasowane pod konkretnego pacjenta. Najlepsze efekty przynosi łączenie różnych terapii. Wprowadzenie leczenia farmakologicznego ma na celu zmniejszenie bólu, poprawienie nastroju oraz polepszenie jakości snu.

Wykazano skuteczność różnych leków w zmniejszaniu objawów fibromialgii:

• Przeciwdepresyjne – pomimo tego, że fibromialgia nie jest chorobą psychiatryczną, w jej leczeniu wykorzystuje się leki stosowane w depresji, których skuteczność wiąże się ze zwiększeniem stężenia serotoniny i innych neuroprzekaźników biorących udział w przewodzeniu bólu. Leki te zmniejszają ból i zmęczenie, poprawiają napęd psychoruchowy i jakość snu.
• Przeciwbólowe – takie jak paracetamol i tramadol; zmniejszają ból i mogą poprawić funkcjonowanie (nie zaleca się w leczeniu fibromialgii innych leków, np. niesteroidowych leków przeciwzapalnych, steroidów czy silnych opioidów, ponieważ wywołują wiele działań niepożądanych, a nie wykazano ich skuteczności w leczeniu tej choroby).
• Przeciwpadaczkowe (np. pregabalina, gabapentyna) – wykazano ich skuteczność w zmniejszeniu objawów fibromialgii, takich jak ból, zaburzenia snu i zmęczenie. Można je stosować równocześnie z lekami przeciwdepresyjnymi.
• Rozluźniające mięśnie – przynoszą ulgę u części pacjentów, u innych nie wpływają na objawy fibromialgii.

Rola autoprzeciwciał w fibromialgii

Najnowsze badania przeprowadzone przez Institute of Psychiatry, Psychology & Neuroscience King’s College London, we współpracy z University of Liverpool, wykazały, że objawy fibromialgii mogą być spowodowane przez autoprzeciwciała, które zwiększają aktywność układu nerwowego i tym samym wzmagają odczuwanie bólu w całym ciele.

Wspomniane badania polegały na wstrzyknięciu przeciwciał uzyskanych od chorych na fibromiaglię pacjentów zdrowym myszom. Naukowcy zaobserwowali, że u myszy szybko pojawiła się zwiększona wrażliwość na ucisk i zimno oraz zmniejszona siła chwytu w ruchu.

Jako próbę kontrolną zastosowano przeciwciała uzyskane od zdrowych dawców krwi. W tej grupie zachowania myszy nie zmieniły się, co wskazuje, że przeciwciała występujące u cierpiących na fibromialgię powodują chorobę lub co najmniej są jej głównym czynnikiem. Potwierdzeniem postawionej hipotezy był fakt, że myszy wyzdrowiały po kilku tygodniach, kiedy przeciwciała zostały usunięte z ich organizmów.

Wyniki tych eksperymentów dają wielkie nadzieje, że terapie, które obniżą poziom przeciwciał u pacjentów, będą prawdopodobnie skutecznymi metodami leczenia fibromialgii. Co więcej, tego typu terapie są już dostępne i stosowane w leczeniu innych zaburzeń o podłożu autoimmunologicznym.

Zapobieganie nawrotowi

Aby zapobiec nawrotowi fibromialgii, trzeba dbać o dobre samopoczucie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Unikanie stresu, planowanie zajęć zgodnie z własnymi upodobaniami, utrzymanie jak najlepszej kondycji, zapewnianie sobie odpoczynku – wszystko to pomaga kontrolować tę chorobę.
Czasami konieczne jest wzięcie urlopu, czy nawet zmiana pracy, w celu uspokojenia objawów.

Ból może pojawiać się w odpowiedzi na bodźce takie jak np. ciepło, hałas lub silne zapachy.

Zaostrzenia dolegliwości występują po intensywnym wysiłku fizycznym, ale też obserwuje się nasilanie dolegliwości w spoczynku, im więcej chory odpoczywa, tym ból jest mocniejszy.
 Dolegliwości zaostrzają się po infekcjach, urazach, przemęczeniu, ekspozycji na niekorzystne czynniki fizyczne (zimno, wilgoć, zmiany warunków atmosferycznych) oraz w stresie.

Inne metody leczenia

Oprócz leczenia farmakologicznego, bardzo ważne jest leczenie niefarmakologiczne. Ważna jest higiena snu – kładzenie się o ustalonej godzinie, zrezygnowanie z kofeiny, odpowiednie warunki pozwalające na całkowite zrelaksowanie się, leczenie stanów zakłócających sen (np. zespołu niespokojnych nóg).

W leczeniu fibromialgii stosuje się poza tym różnorodne formy terapii, dopasowując je do indywidualnych potrzeb. Najbardziej powszechne to:

• Balneoterapia, polegająca na zajęciach w ciepłej wodzie, najlepiej w połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi
• Hydroterapia
• Terapia manualna, fizykoterapia, krioterapia, ultradźwięki – to metody leczenia dostępne bezpłatnie w ramach leczenia uzdrowiskowego Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Fibromialgia jest wskazaniem do uzyskania skierowania do sanatorium; 
• Krioterapia ogólnoustrojowa
• Ćwiczenia usprawniające, wykonywane przynajmniej trzy razy w tygodniu, o umiarkowanej intensywności – pacjenci z fibromialgią często skarżą się na nasilenie dolegliwości podczas wykonywania wysiłku, dlatego trzeba dobrać taką aktywność, która jest przyjemna i nie zwiększa za bardzo bólu; ćwiczenia intensyfikuje się w miarę polepszania kondycji. Zaleca się jazdę na rowerze, pływanie, spacerowanie (unikając aktywności wymagających znacznego wysiłku)
• Terapia behawioralno-kognitywna i inne formy psychoterapii – mają na celu wypracowanie metod walki ze stresem, obniżonym nastrojem i innymi przeszkodami pogarszającymi jakość życia
• Techniki relaksacyjne, akupunktura, tai-chi, masaże, joga i inne metody – ich skuteczność w fibromialgii nie została jednoznacznie udowodniona, jednak mogą u niektórych pacjentów stanowić cenną metodę uzupełniającą inne formy leczenia.

W tym momencie nie ma możliwości całkowitego wyleczenia. Jest to jedynie leczenie objawowe i tylko okresowo objawy mogą ustępować.

Alternatywne metody leczenia

Medyczna marihuana

W wielu badaniach wykazano  skuteczność kannabinoidów w leczeniu bólu przewlekłego, a za taki należy uważać fibromialgię.

Obiecującą opcję terapeutyczną dla pacjentów z fbromialgią stanowi medyczna marihuana (kanabinoidy). Terapia ta wykazuje dużą  skuteczność w zmniejszaniu  dolegliwości bólowych, poprawie jakości życia, oraz co ważne wykazuje niewielką ilość skutków ubocznych.

Dużą zaletą marihuany medycznej (kanabinoidów) jest jej szybki początek działania. 

Po waporyzacji (wdychaniu) efekt przeciwbólowy pojawia się już po 5 minutach, a pełne działanie leku po upływie pół godziny. Dzięki temu „marihuanę medyczną” można również stosować  jako leczenie dodane do leczenia podstawowego lekami przeciwdepresyjnymi lub przeciwpadaczkowymi, jako skuteczny lek w przypadku krótkotrwałego lub nagłego zaostrzenia  dolegliwości. Poza działaniem przeciwbólowym medyczna marihuana ma działanie rozluźniające mięśnie oraz nasenne.

Fibromialgia – leczenie ziołami

We wspomagającym leczeniu fibromialgii znaczenie mogą mieć także:

– hakorośl (zmniejsza ból stawów i bóle reumatyczne),

– dziurawiec (naturalny antydepresant – uwaga: może powodować fotouczulenie),

– pieprz cayenne (kapsaicyna działa rozgrzewająco i kojąco na stawy).

Celebryci chorujący na fibromialgię

Na fibromialgię chorują znane osoby, jak Lady Gaga czy Monika Miller. Gwiazdy wspominają o ogromnym bólu, zmęczeniu i objawach depresyjnych, jednak trafna diagnostyka pomaga im poprawić komfort życia.

Dzięki ich aktywności w mediach społecznościowych szersze grono osób dowiedziało się w ogóle o istnieniu takiej choroby. Lady Gaga przyznaje, że ludzie często uważają chorych na fibromialgię za histeryków, podczas gdy sam chory walczy o kontrolę nad swoim ciałem.

Dieta w fibromialgii

Najważniejsze w diecie chorego na fibromialgię jest całkowita eliminacja fast foodów, słodyczy oraz produktów przetworzonych. Ponadto ważne jest, aby dbać o zbilansowaną dietę bogatą w tłuszcze, białka oraz węglowodany. Niezwykle ważne jest dostarczanie błonnika (czy to poprzez warzywa czy owoce). Dobrze jest, aby w diecie znajdowały się rośliny strączkowe, orzechy, a także pełnoziarniste produkty zbożowe i oliwa z oliwek. Chorzy na fibromialgie nie powinni więc stronić od pożywnych sałatek na bazie warzyw, roślin strączkowych z dodatkiem orzechów i oliwy.

Niektórzy naukowcy zgadzają się także co do tego, że dieta bezglutenowa może wpływać na ustawanie bólów reumatoidalnych, które towarzyszą fibromialgii. Jak się okazuje właściwa dieta w walce z fibromialgią może naprawdę wspomóc proces leczenia. Przy FMS sprawdzi się dieta bogata w pokarmy zawierające przeciwutleniacze, a także tryptofan. Ten aminokwas jest prekursorem serotoniny, wpływającym na poprawę samopoczucia. Dobrymi jego źródłami są: przetwory mleczne, mięso wieprzowe oraz drobiowe, pestki dyni, sezam, spirulina.

Warto również zwrócić uwagę na zawartość bromelainy w pokarmach. Jest to enzym roślinny znajdujący się w ananasie, posiada on właściwości przeciwzapalne i wspomaga gojenie tkanek. 

Chcąc spowolnić wchłanianie węglowodanów, należ łączyć je z białkami i tłuszczami. Wskazane są produkty o wysokiej zawartości błonnika i obniżonym indeksie glikemicznym. Są to: brokuły, migdały, owsianka, tofu, awokado. 

Fibromialgia – diagnostyka

Jeszcze do niedawna sprawdzano bolesność uciskową 18 charakterystycznych punktów na ciele, aby potwierdzić lub wykluczyć FMS. Obecnie najważniejszą wartość diagnostyczną posiada obecność rozległego bólu w całym ciele powyżej 3 miesięcy.

Zalecane przez lekarzy są również badania krwi. Powinny one obejmować pełną morfologię, OB, badanie poziomu CRP, badanie poziomu witaminy D, poziom hormonów tarczycy, badania w kierunku celiakii. W zależności od objawów lekarz może zlecić dodatkowy pakiet badań. Dzieje się tak wówczas, gdy istnieje prawdopodobieństwo występowania chorób podobnych do fibromialgii.

Rodzaje fibromialgii

Wyróżnia się następujące rodzaje fibromialgii:

•  Pierwotna – w toku choroby dużą rolę pełnią czynniki psychogenne
• Wtórna – podczas trwania innych chorób współwystępujących takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń rumieniowaty układowy (TRU), zespołem Sjögrena (ZS) czy nieswoistym zapaleniem jelit (NZJ).
• Miejscowa – związana z mięśniowo-powięziowym zespołem bólowym, entezopatiami, zmianami zapalnymi ścięgien i kaletek, a także ze schorzeniami tkanki miękkiej z uciskiem na nerwy obwodowe (zespół cieśni nadgarstka).
• Uogólniona – cechuje się wieloogniskowym bólem przewlekłym prowadzącym do chronicznego stresu, który skutkuje lękiem, zaburzeniami snu lub nawet depresją.

Niestety medycyna nadal nie zna metody całkowitego wyleczenia. Jednak stosując dietę, leki, oraz przede wszystkim spokojny tryb życia, objawy mogą nawet zniknąć, lub być znikome.

Opracowanie: Karolina Szylar

Zapraszamy na Instagram Karoliny: http://instagram.com/comarkaaa

Odwiedźcie również Instagram Portalu: https://www.instagram.com/rampa_portal/