Bernadeta Szczypta dziennikarka, politolożka, działaczka społeczna. Ogólnopolska laureatka Lodołamacza za działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami w kategorii „Dziennikarz bez barier”

Pani wrażliwość na świat i ludzi pomaga dostrzec innym otaczający nas świat – jak Pani to robi?

Pomaga mi w tym zawód jaki wykonuję. Od 20 lat jestem dziennikarką Polskiego Radia Rzeszów. Dzięki tematom jakie podejmuję w audycjach, mogę dzielić się swoimi obserwacjami. A one są takie, że jest wiele osób, które borykają się z ogromnymi problemami a można by im zaradzić, gdyby tylko społeczeństwo o nich wiedziało. Wierzę, że zawsze znajdzie się ktoś, kto będzie umiał doradzić, wesprzeć psychicznie, prawnie, rzeczowo albo finansowo.

Od lat wspiera Pani środowiska osób zagrożonych wykluczeniem – co Panią motywuje w tych działaniach?

Głębokie przekonanie w to, że każdy z nas ma takie same prawa. Nie mogę i nie chcę pogodzić się z tym, że ktoś jest wykluczany dlatego, że inaczej wygląda, jest innego wyznania czy orientacji seksualnej niż my. Różnie nam się układa w życiu. Czasami jesteśmy w trudnej sytuacji z własnej winy, ale to wcale nie oznacza, że nie możemy prosić o pomoc. Czasami dotyka nas choroba, wypadek, kłopoty rodzinne czy zawodowe. I wtedy też potrzebujemy wsparcia. Każdy chce być szczęśliwy i ma prawo prowadzić udane, dobre życie, takie jakie chce. Tak naprawdę to jest bardzo proste.

Osoby z niepełnosprawnościami często zwracają się do Pani o pomoc – w jakich sprawach i jak Pani pomaga?

W Polskim Radiu Rzeszów prowadzę audycję interwencyjną „Sprawa w toku”, w której zajmujemy się konkretnymi sprawami nie mogącymi znaleźć szczęśliwego finału. Są to także sprawy osób z niepełnosprawnościami. Dzięki audycji udało nam się nagłośnić problem Patryka Graba – młodego mężczyzny z niepełnosprawnością, który trafił do Domu Pomocy Społecznej.

Omawialiśmy kwestię mieszkań chronionych dla osób z niepełnosprawnościami, ciągle jest ich zbyt mało. Ten temat na pewno będzie wracał w naszych audycjach. Szczęśliwy finał miała sprawa pana Pawła Szkutnickiego. Chodziło o przyznanie przez odpowiedzialną instytucję świadczenia finansowego. I to się udało!

Od 2014 roku prowadzę także audycję „Usłysz nasze głosy”. Jej bohaterami są przede wszystkim osoby z niepełnosprawnością intelektualną tzw. self-adwokaci. Wokół tej niepełnosprawności, jak wynika z badań, ciągle krąży wiele mitów, ludzie boją się takich osób. Ale jak się okazuje nie mają z nimi styczności.

Ma Pani wieloletnie doświadczenie w realizacji audycji i reportaży czy tematyka niepełnosprawności zawsze była obecna w radiu i mediach?

Od kiedy pracuję w Polskim Radiu Rzeszów zajmuję się tą tematyką. Rozpoczęłam od kontaktu z Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Jarosławiu. Tematykę niepełnosprawności poruszają też inni dziennikarze naszej rozgłośni. Co do innych mediów to ostatnio bardzo ważnym programem był „Down the road. Zespół w trasie” Przemka Kossakowskiego.

Według Pani z jakimi barierami najczęściej spotykają się osoby z niepełnosprawnością?

Z moich obserwacji wynika, że pierwszą barierą jest ta ze strony samych osób z niepełnosprawnościami. Uważają, że nie mogą, nie potrafią, że nie ma sensu podejmować prób podjęcia pracy czy usamodzielnienia się. Często dzieje się tak dlatego, że takie właśnie mają sygnały od najbliższych osób. To paradoks, bo przecież ze strony rodziny oczekuje się wsparcia a tymczasem ona potrafi z troski, z lęku albo wygody podejmować decyzje za osobę z niepełnosprawnością. Potrafi wyręczać, protestować przeciwko próbom uniezależnienia się.

Są też oczywiście bariery spowodowane mentalnością tzw. pełnosprawnego społeczeństwa. Części ludzi ciągle wydaje się, że osoby z niepełnosprawnościami powinny być zadowolone, że mają miejsce w placówce i że to wystarczy. Na szczęście coraz więcej osób rozumie, że to zdecydowanie za mało, że każdy z nas potrzebuje tego samego: rodziny, pracy, realizacji swoich pasji, poczucia bezpieczeństwa i zabezpieczenia finansowego. Czasami udaje nam się do tego dojść samodzielnie, czasami potrzebujemy wsparcia, wszyscy.

Niepełnosprawność bywa również nabyta – skok do wody, wypadek samochodowy, nie mamy pewności, że zawsze będziemy pełnosprawni –życie może nas zaskoczyć – prawda?

I najczęściej zaskakuje. Doświadcza nas w różny sposób: może to być chociażby kryzys psychiczny. Na przykład depresja, szczególnie teraz w czasie pandemii, dotyka wielu osób. Tylko o tym się nie mówi. To ciągle wstydliwy temat. A przecież potrafi rzucić człowieka na kolana. I co najważniejsze, nie wybiera, może to być osoba młoda, wykształcona, z dużego miasta, dobrze zarabiająca. I nagle stajemy się bezradni. Może nas także dotknąć strata bliskiej osoby, konflikt w rodzinie czy utrata pracy. Nic nie jest nam dane na zawsze. Warto o tym pamiętać i mieć w sobie pokorę i uważność na drugiego człowieka.

Pani zdaniem jak można pomóc integracji osób pełnosprawnych z osobami z niepełnosprawnością?

Być razem, spotykać się, rozmawiać. Nie ma innego sposobu. Osoby z niepełnosprawnościami muszą być widoczne także w mediach. I chodzi o zabieranie głosu w różnych sprawach a nie tylko tych dotyczących osób z niepełnosprawnościami.

Bernadeta Szczypta

Wywiad zrealizował Rampowicz Grzegorz Draus

.

.

.

Wywiady zrealizowane przez Rampowicza Grzegorza